{b}Samenvatting. Sinds 2002 houdt Ubel Dijk het UN-klassement bij van Nederlandse prestaties tijdens Nederlandse ultralopen middels een heel eigen formule. De top-prestaties werden door ‘oude’ mannen geleverd in wedstrijden langer dan 100 km.{eb}
{i}Voor wie het hele UN klassement maar flauwekul vindt: zie mijn 2e PS helemaal onderaan!{ei}
De Zes Uren van Heerde op 27 december was de laatste Nederlandse ultraloop van 2006 en daarmee kwam het door ultraloper Ubel Dijk bijgehouden UN-klassement van 2006 tot een afronding. Op 8 januari verscheen de eindlijst van Ubel hier op UltraNed, met Math Roberts als de nieuwe winnaar van Nederlandse prestaties in Nederlandse ultralopen:
https://www.ultraned.org/n_item/f3604_2007_01.php
Op 13 januari verscheen de eindlijst van de beste individuele prestaties en ook daar stond Math Roberts op kop, met zijn 24 uur tijdens het NK 24 uur in Stein:
https://www.ultraned.org/n_item/f3607.php
Hoe worden de punten voor het klassement berekend? De formule van Ubel luidt
‘wortel uit de afstand x gemiddelde snelheid x leeftijdsfactor’.
De consequenties van die formule zijn al eens besproken in een artikel van 25 januari 2004: https://www.ultraned.org/../n_item/f2008.php
Hier worden de relevante stukken geciteerd. {i}Door de wortel uit de afstand te nemen, worden de langere afstanden belangrijker dan de kortere ultralopen. Een 200 km krijgt een factor van ruim 14, en een 50 km een factor van ruim 7. Een verhouding van ongeveer 2:1 dus. De gemiddelde snelheid is natuurlijk op een 200 km veel lager dan bij een 50 km, dus een goede 50 km tijd kan toch redelijk scoren.
De leeftijdsfactor bij mannen van 40 jaar en jonger staat op 1, en bij vrouwen van 40 jaar en jonger op 1,1. De leeftijd gaat dus pas boven de 40 meewegen. Met elk leeftijdsjaar erbij, wordt die factor met 0,01 verhoogd. (Waarbij het hele jaar de leeftijd geldt die in de loop van dat jaar bereikt wordt). Een man van 60 jaar heeft dus een leeftijdsfactor van 1,20 en een vrouw van 60 een factor van 1,30. Die leeftijdsfactoren zijn afgeleid uit de IAU Age Graded Tables, waarbij de diversiteit van IAU leeftijdsfactoren (voor de verschillende ultranummers worden iets andere factoren gebruikt) hier naar 1 factor gemiddeld is. En het geslachtsverschil komt uit het verschil in wereldrecords op de 100 km en de marathon tussen mannen en vrouwen: ongeveer 10%.{ei}
Bij narekenen is het echte verschil voor senioren wereldrecords mannen en vrouwen wat minder dan die 10%, want op de marathon is het 8% (2.05 Paul Tergat tegen 2.15 Paula Radcliff) en bij de IAAF/IAU wereldrecords op de 100 km weg is het maar ruim 5%: 6.13 van Takahiro Sunada tegen de indertijd zeer verrassende 6.33 van Tomoe Abe, beide gelopen op het punt tot punt parcours van Lake Saroma, in 1998 respectievelijk 2000.
Op hoeveel punten komen die wereldtijden in Ubel’s formule?
Takahiro Sunada 10 x 16.09 x 1.0 = {b}161{eb} punten, en Tomoe Abe 10 x 15.27 x 1.1 = {b}168{eb} punten. Frappant is dat zelfs Jean-Paul Praet’s 6.03.51 (de wereldprestatie gelopen in Torhout 1986, maar internationaal helaas niet erkend als wereldrecord) de prestatie van Tomoe Abe in punten niet evenaart: 10 x 16.49 x 1.0 = {b}165{eb} punten.
{b}Hoeveel punten zijn de Nederlands ultrarecords waard met Ubel’s formule?{eb}
{b}Mareike Bestenbreur{eb} liep 8.51.47 in Lincoln (UK), 1985.
De rekensom wordt nu 10 x 11.28 x 1.1 = {b}124{eb} punten.
{b}Bruno Joppen{eb} liep 6.38.12 op 36-jarige leeftijd in Rodenbach, 23 april 1988.
Dat zijn 10 x 15.07 x 1.0 = {b}151{eb} punten.
Met Ubels’ formule staat het NL mannen record dus veel scherper dan het vrouwen record op de 100 km. De geslachtsfactor 1.10 bij Mareike compenseert onvoldoende haar meer dan 2 uur langzamer eindtijd. Bij deze Nederlandse records speelt de leeftijdsfactor nog geen rol in Ubel’s formule want zowel Bruno als Mareike waren onder de 40.
{b}Hoe pakt de formule van Ubel uit bij goede oudere lopers?{eb}
{b}Wil van der Lee{eb} bezit het M65 wereldrecord 100 km, met 8.07.22 op 65-jarige leeftijd gelopen in Winschoten, 16 september 1995: 10 x 12.31 x 1.25 = {b}154{eb} punten.
Bij de vrouwen nemen we de recente wereldprestatie van {b}Maria Bak{eb} als rekenvoorbeeld.
De Duitse was 47 jaar toen ze 16 september 2006 op de 100 kilometer van Winschoten een tijd liep van {b}7.35.28{eb}: 10 x 13.17 x 1.17 = {b}154{eb} punten.
De puntentotalen van deze beide wereld-leeftijdsprestaties zijn dus net even hoger dan de punten van het Nederlandse record van Bruno Joppen maar komen niet over de 160 punten grens zoals de 100 km wereldrecords voor senioren van Sunada en Abe.
Nu naar de Nederlandse bestprestaties op de 24 uur. (NB Door de IAAF en de KNAU zijn nog geen records 24 uur ingesteld/erkend, dus moeten we formeel over ‘bestprestaties’ schrijven).
{b}Annie van der Meer{eb} was nog geen 40 toen ze 212.500 km liep in Rouen, in 1986 (want in 2005 was ze 58 jaar volgens een interview in de Friesche Courant https://www.ultraned.org/n_item/f3121.php
dus was ze in 1986 hoogstens 39 jaar). Dat zijn 14.58 x 8.85 x 1.10 = {b}142{eb} punten.
Annie deed het snelwandelend en sommigen in de ultrawereld vinden dat de Nederlandse bestprestatie 24 uur bij de vrouwen daarom in handen is van Mareike Bestenbreur die in datzelfde jaar 1986 (de belangrijkste Nederlandse ultrarecords dateren allemaal al weer van 1985-1990 !!!) tot een afstand kwam van 208.606 in Apeldoorn. Dat zijn 14.44 x 8.69 x 1.10 = {b}138{eb} punten.
{b}Ron Teunisse{eb} liep 261.475 km op 37-jarige leeftijd in Apeldoorn, 26 mei 1990
Dat zijn 16.17 x 10.89 x 1.00 = {b}176{eb} punten.
Een goede 24 uur levert dus meer punten op dan de wereldrecords op de 100 km! En ook hier is het resultaat van Ubel’s formule dat de beste mannenprestatie op de 24 uur veel scherper lijkt te staan dan de beste prestaties van Nederlandse vrouwen op de 24 uur. Die op hun beurt weer meer punten opleveren dan de beste Nederlandse vrouwenprestatie op de 100 km.
De rekenvoorbeelden van de 100 km en 24 uur tonen een belangrijke consequentie van Ubel’s formule: in principe worden de lange afstanden sterk bevoordeeld. Met dat in ons achterhoofd is dit het lijstje top-prestaties van de afgelopen 5 jaar.
{b}De beste 10 Nederlandse prestaties (mannen en vrouwen) over de jaren 2002 t/m 2006{eb}
{fixed}. . . . . . . . . punten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (geboortejaar en leeftijdsfactor)
1. Wim Epskamp 181 251.6 km, Uden 24 uur, 13-10-2003 (1954 = 1.09)
2 Wim Epskamp 171 206.5 km, 18:42:22, Friese Elfsteden, 07-06-2002 (1954 = 1.08)
3 Luigi Simbula 159 236.67 km, Apeldoorn 24 uur, 10-05-2002 (1957 = 1.05)
4 Ron Teunisse 152 206.5 km, 21:25:21, Friese Elfsteden, 07-06-2002 (1952 = 1.10)
5 Ron Teunisse 150 219.5 km, Uden 24 uur, 13-10-2003 (1952 = 1.11)
6 Rut Zoutman 149 161 km, 14:09:14, Jan Knippenberg Mem. 31-3-2002 (1959 = 1.03)
7 Ron Teunisse 148 161 km, 15:13:08, Jan Knippenberg Mem. 31-3-2002 (1952 = 1.10)
8 Math Roberts 146 224.53 km, Stein 24 uur, 2-4-2006 (1962 = 1.04)
9 Wim Epskamp 145 120 km, 10:02:44, De 120 van Texel, 28-3-2005 (1954 = 1.11)
10 Wim Epskamp 145 85.45 km, Stein 6 uur 7-3-2004 (1954 = 1.10)
{efixed}
{i}NB De top-tien prestaties heb ik onafhankelijk van Ubel Dijk nog eens nagerekend.
Ze klopten in principe allemaal maar sommige prestaties zijn hier een puntje hoger gewaarderd omdat ik de originele gegevens niet vantevoren heb afgerond. Als service heb ik ook de leeftijdsfactor in de lijstjes gezet (die ontbreekt bij sommige gepubliceerde ranglijsten) om het narekenen te vergemakkelijken en om de lezer te doen beseffen dat die leeftijdsfactor in behoorlijk grote mate het eindresultaat meebepaalt.{ei}
Die 10 beste prestaties over de afgelopen 5 jaar van het Nederlandse ultralopen, stammen van 5 lopers. Wim Epskamp (48-50 jaar) gaat op kop met 4 keer, gevolgd door Ron Teunisse (50-51 jaar) 3 keer, en Luigi Simbula (45), Rut Zoutman (43) en Math Roberts (44) elk 1 keer. Let op: het Nederlands record 24 uur van Ron Teunisse (176 punten) wordt bij deze formule van Ubel Dijk overtroffen door de Uden-prestatie van Wim Epskamp (181 punten). En het Nederlands record 100 km van Bruno Joppen (158 punten) wordt nog voorbij gestoken door de prestaties van Wim Epskamp in de Friese Elfsteden en van Luigi Simbula op de 24 uur van Apeldoorn.
Veron Lust, Nederlands beste 100 km loper van de afgelopen 5 jaar, ontbreekt in de top-tien omdat een 100 km te kort is en Veron met bouwjaar 1963 bovendien te jong was/is voor Ubel’s formule. Opvallend is ook dat een grote naam als Wim-Bart Knol, winnaar van de 120 van Texel 2003 en 2005, niet in de toplijst staat. Maar ook WBK is van 1963 en dan profiteer je nog niet van de leeftijdsfactor. Zijn Texel-overwinningen komen niet verder dan 134 en 135 punten. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor Jeffry Oonk, die in 2002 met zijn 2e plaats tijdens de JKM 138 punten scoorde en dus niet in de top hierboven belandde. Terwijl de JKM-prestatie van finisher nummer 3 Ron Teunisse dat door zijn leeftijd wel deed. De lengte van de ‘hele’ JKM 2002 werd door Ubel als 161 km in de formule verwerkt. De ‘hele’ JKM werd in het verleden geafficheerd als 100 Engelse Mijlen maar de werkelijke afstand is nooit goed bepaald en in ieder geval minder. De editie van 2002 was (door een omleiding bij Egmond) in ieder geval wat langer dan de vier edities daarvoor.
Er waren van Wim Epskamp ook goede prestaties in het buitenland tijdens EK’s die indertijd meetelden voor het UN-klassement: 152 punten voor de 7.11.06 op het EK 100 km, Moskou, 19-4-2003, en 150 punten voor zijn 223.070 km op het EK 24 uur in Gravigny (F), 07-09-2002.
Ook in 7 andere prestaties in NL ultralopen met 140 of meer punten neemt Eps er nog weer twee voor zijn rekening maar duiken ook drie nieuwe namen op:
Wim Epskamp 144 100 km, 7:33:42, Winschoten, 13-9-2003 (1954 = 1.09)
Lex de Boer 143 206.5 km, 23:49:33, Friese Elfsteden, 07-06-2002 (1947 = 1.15)
Ben Mol 142 208.74 km, Almere 24 uur, 05-10-2002 (1949 = 1.13)
Sjoerd Slaaf 142 210.8 km, Uden 24 uur, 13-10-2003 (1952 = 1.11)
Sjoerd Slaaf 141 206.5 km, 23:09:33, Friese Elfsteden, 07-06-2002
Ben Mol 140 204.28 km, Apeldoorn 24 uur, 22-5-2004
Wim Epskamp 140 84.2 km, Stein 6 uur, 10-3-2003
De lange wedstrijden domineren de ranglijsten en de 17 topprestaties van 140 of meer punten zijn als volgt over 9 wedstrijden verdeeld:
4x Friese Elf 206.5 km (2002, eenmalig)
3x Uden 24 uur (2003, laatste editie)
2x JKM 161 km (2002, laatste ‘hele’)
2x Apeldoorn 24 uur (2002 & 2004)
2x Stein 6 uur (2003 & 2004)
1x Almere 24 uur (2002, laatste editie)
1x Stein 24 uur (2006, eenmalig)
1x Winschoten 100 km (2003)
1x Texel 120 km (2005)
Van deze negen wedstrijden, zijn er maar liefst drie na het eerste jaar 2002 niet meer georganiseerd (Friese Elfsteden, de ‘hele’ JKM, en Almere 24 uur) en na het WK/EK 24 uur van 2003 is ook de organisatie in Uden gestopt. In totaal omvatten die vier wedstrijden 10 van de 17 prestaties en dat verklaart deels waarom er maar 4 topprestaties (van 140 of meer punten) gelopen zijn in de jaren 2004 t/m 2006.
Buitenlandse ultraprestaties van Nederlanders tellen niet voor het UN-klassement mee (behalve die van teamleden tijdens EK’s en WK’s) en die prestaties zijn ook niet in punten omgerekend. Toch noem ik hier als aanvulling een aantal belangrijke overwinningen en opvallende klasseringen uit diezelfde periode van de 5 jaren 2002 t/m 2006: Jeffry Oonk 3e Spartathlon 2002 (https://www.ultraned.org/n_item/f1174_2002_10.php ), Wim Epskamp 1e in de West Highland Way 2004 (https://www.ultraned.org/n_item/f2293_2004_07.php ), Veron Lust 1e in Olne-Spa-Olne 2005, en Jan Albert Lantink 1e Rodgau 50 km 2006. (Dit doe ik even snel uit mijn hoofd dus als ik onvolledig ben: excuses aan de betrokken lopers die ik als winnaars van buitenlandse ultralopen vergeten ben!)
Het UN klassement is geen mannen-klassement. In principe hadden prestaties van vrouwen er tussen kunnen staan maar die ontbreken in de top-10 hierboven. Welke prestaties met hoeveel punten haalden de Nederlandse vrouwen in Nederlandse ultralopen gedurende de afgelopen 5 jaar?
De allerhoogste is in het buitenland gerealiseerd:
Janneke Cazemier 137 punten 203.63 km, WK 24 uur, Taiwan, 26-2-2006 (geb.jr 1963)
Binnen de Nederlandse ultralopen 2002 t/m 2006 is dit de vrouwen top-tien:
1 Ida Verduin-Boone 132 100 km, 8:57:43, Winschoten 16-9-2006 (geb jr 1958)
2 Ria Buiten 129 120 km, 12:18:37, Texel, 28-03-2005 (1954)
3 Ria Buiten 128 161 km, 18:47:33, JKM 2002, 31-03-2002
4 Ria Buiten 127 184.51 km, 24 uur Stein, 2-4-2006
5 Ria Buiten 127 100 km, 9:15:33, Stein, 20-10-2002
6 Ria Buiten 123 100 km, 9:53:56, Deventer 12-11-2006
7 Joke Keuning 122 100 km, 9:22:23, Winschoten 11-9-2004 (1960)
8 Ria Buiten 121 180.8 km, 24 uur, Uden, 13-10-2003
9 Lies Heijnen (Mol tegenw.) 120 120 km, 12:46:11, Texel, 21-4-2003 (1956)
10/11 Jenni de Groot 119 185.54 km, 24 uur, Apeldoorn 27-5-2006 (1962)
10/11 Ria Buiten 119 111.06 km, 12 uur, Den Haag 17-6-2006
De andere prestaties van vrouwen in Nederlandse ultralopen met 110 of meer punten:
12 Janneke Cazemier 117 185.51 km, 24 uur, Apeldoorn 22-5-2004
13/14 Joke Keuning 114 71.0 km, 6 uur, Stein 7-3-2004
13/14 Jenni de Groot 114 100 km, 9:56:25, Deventer 12-11-2006 (1963)
15 Karin van Eck 113 100 km, 10:04:49, Winschoten 10-9-2005 (1960)
16 Nellie van der Made 112 100 km, 10:48:35, Deventer 12-11- 2006 (1955)
17/18 Ida Verduin-Boone 111 100 km, 10:29:39, Winschoten 11-9-2004
17/18 Petra Knops 111 80 km, 7:33:54, JKM 15-4-2006 (1959)
19/20 Ida Verduin-Boone 110 80 km, 7:39:04, JKM 15-4-2006
19/20 Ineke Scheffer 110 171.60 km, 24 uur, Apeldoorn 7-5-2005 (1958)
Dit zijn bij elkaar 20 prestaties, die als volgt verdeeld zijn over de 5 betreffende jaren:
2 – 2 – 4 – 3 – 9. Die 9 prestaties in 2006 werden door 5 vrouwen tijdens 6 verschillende wedstrijden gelopen, waaronder de nieuwe 100 km op de baan van Deventer (3x) en de 50 Engelse Mijl van de Jan Knippenberg Memorial in Den Helder (2x). Het vrouwen-ultralopen zit in de lift!
Nu nog een terugblik op het UN klassement zelf, met eerst de winnaars op een rij:
2002 Tom Hendriks (+ Wim Epskamp 905 ptn)
2003 Wim Epskamp 957 ptn
2004 Wim Epskamp 897 ptn
2005 Hermy Heymann 769 ptn
2006 Math Roberts 833 ptn.
In 2002 werden nog alle prestaties in Nederlandse ultralopen meegeteld (klassementswinnaar Tom Hendriks deed er aan 12 mee, bijvoorbeeld), maar een belangrijke nieuwe regel voor 2003 was dat alleen de beste 7 prestaties mee gingen tellen. Terugvertaald naar 2002 zou Wim Epskamp dan gewonnen hebben.
Het aantal lopers (m/v) dat in minstens 7 Nederlandse ultralopen finishte over die jaren 2002 t/m 2006 was 15 – 23 – 22 – 18 – 14. Het aantal evenementen is niet teruggelopen zodat men voorzichtig kan concluderen dat de populariteit van het ‘veellopen’ over het hoogtepunt heen is.
Er waren maar 5 lopers die zowel in 2002 als in 2003 minstens 7 Nederlandse ultralopen volbrachten, en dat vijftal staat hieronder (met de puntentotalen volgens de 2003 rekenformule)
2002 (nieuwe formule):
1. Wim Epskamp 905 punten, 2. Tom Hendriks 848, 3. Lex de Boer 838, 7. Ben Mol 730, 9. Ubel Dijk 689.
2003:
1. Wim Epskamp 957 punten, 2. Tom Hendriks 853, 4. Ubel Dijk 713, 5. Lex de Boer 706, 7. Ben Mol 687.
En hoe ging het met dat vijftal verder in het UN-klassement?
2004:
1. Wim Epskamp 897 punten, 2. Tom Hendriks 838, 6. Ubel Dijk 684, 25. Ben Mol 520.
2005:
2. Wim Epskamp (6) 734 punten, 4. Tom Hendriks 672, 6. Ubel Dijk 657, 14. Ben Mol 589, 23. Lex de Boer (5) 535.
2006:
2. Lex de Boer 785 punten, 6. Ubel Dijk 651, 14. Wim Epskamp (5) 517, 16. Ben Mol (6) 466, 22. Tom Hendriks (4) 422.
In 2004 viel Lex de Boer door blessure-ellende weg uit het selecte groepje veellopers. In 2005 haalde ook Wim Epskamp geen 7 NL-lopen meer maar werd met de punten van 6 lopen nog tweede in het klassement. In 2006 was Lex de Boer al weer aardig terug op zijn oude niveau en loopfrequentie, maar nu haalden Tom Hendriks en Ben Mol geen 7 lopen meer. Daarmee werd Ubel Dijk de enige die 5 keer op rij aan minstens 7 Nederlandse ultralopen mee deed. {b}Dus over 5 jaar gerekend is Ubel zelf de meest constant goede ‘veelloper’ !{eb}
Ubel is ook de enige van dit vijftal die 5 achtereenvolgende keren een plaats in de top-tien van het klassement haalde (9e, 4e, 6e, 6e, en wederom 6e). Qua puntentotaal over 5 jaar samen ziet het podium er als volgt uit: 1. Wim Epskamp 4010 punten, 2. Tom Hendriks 3633 punten, 3. Ubel Dijk 3394 punten.
Voor Ubel was het Nederlandse hoogtepunt in die afgelopen 5 jaar natuurlijk het winnen van het Nederlands kampioenschap 24 uur van 2005 met 201.330 km (Apeldoorn 6/7 mei 2005) . Ubel schrijft niet vaak een verslag maar dat deed hij ditmaal wel, zie https://www.ultraned.org/../v_item/f2874.php
Als je Ubel anno 2007 vraagt wat hij de mooiste loopervaring in zijn afgelopen 5 jaar vond, dan was dat NK 24 uur natuurlijk prachtig maar hij noemt zelf de Deutschland Lauf 2005 als het echte hoogtepunt. Apeldoorn 24 uur was eigenlijk ‘maar’ een voorbereiding op die etappeloop van 1200 km over 17 dagen van het noordoostelijke eiland Kap Arkona (Rügen) dwars door Duitsland naar het zuidwestelijke puntje van naar Lörrach (bij de Zwitsers/Duitse grens).
(zie https://www.ultraned.org/v_item/f3095_2005_10.php )
Inmiddels staat Ubel bij de deelnemers aan de 2009 Trans Europa Lauf, in 64 etappes van Bari (Italië, 19 april) naar de Noordkaap (21 juni 2009), samen met o.a. Cor Westhuis, Theo Cloosterman, Hans Thijssen, en Ria Buiten (& Trond Sjavik) http://www.transeurope-footrace.org/tel_09/index.php?lan=de&page=Interessenten&content=Teilnehmerliste
Maar het is nog maar het begin van het seizoen 2007. Wat is de sleutel om in het UN klassement van 2007 goed te presteren? Al wat ouder zijn en straks in Apeldoorn op 19 mei de Nederlands Kampioen 24 uur worden. Of op 24 juni goed finishen in de Friese Elfsteden Ultraloop 😉
{b}Martien Baars{eb} (baars provider nioz.nl)
PS De afzonderlijke jaarlijsten van het UN klassement zijn te vinden voor
2006 op https://www.ultraned.org/N_item/f3607.php
2005 op https://www.ultraned.org/../n_item/f3229.php
2004 op https://www.ultraned.org/../n_item/f2700.php
2003 op https://www.ultraned.org/../n_item/f1991.php
2002 op https://www.ultraned.org/../n_item/f1343.php
PS2 Berg-ultraloper Ton Peters uit Schoorl is manhaftig begonnen aan het opmaken van allertijdenlijsten van de Nederlandse prestaties op de 100 km en de 24 uur, dus recht toe recht aan lijsten zonder ingewikkelde formules met bonuspunten voor afstand en leeftijd. Maar deze nieuwe allertijdenlijsten zullen veel meer omvatten dan alleen de PR’s zoals bij de lijsten achterin in Frenken & Smeets (2000) of hier op UltraNed. Het gaat nu om {b}alle{eb} prestaties, dus op de manier zoals de sub-7-uur lijst voor de 100 km is opgemaakt: https://www.ultraned.org/n_item/f2358_2004_08.php
Het streven van Ton Peters is om in ieder geval alle betere prestaties compleet te krijgen. Binnenkort komt hier op UN een oproep voor ontbrekende uitslagen van buitenlandse 100 km of 24 uur lopen waar Nederlanders indertijd goed gepresteerd hebben. Wie weet kan in de nabije toekomst het antwoord op de vraag “Wie was/is de grootste in ultraNederland?” (althans op de 100 km of op de 24 uur) ook cijfermatig onderbouwd beantwoord worden 😉