Het moet wel zeker 12-13 jaar geleden zijn dat ik op een van de marathon expo’s liep toen ik de stand van de Comrades Marathon zag. Een vriendelijke Zuid-Afrikaan vertelde mij over de Comrades en gaf mij een mooie poster – een zwart-wit foto van een finisher uit de jaren 30 met de titel “The Race of Heroes”. Ik was erg onder de indruk, zeker toen als beginnende marathon loper. De poster heb ik ingelijst en tot nu toe bewaard. Je begrijpt nu wel dat sinsdien de Comrades op mijn lijstje stond.
Zondag 30 mei j.l. was het zover, na een jaar trainen – eigelijk mijn training voor de Marathon des Sables vorig jaar gewoon doorgetrokken – met veel marathons, inclusief Limburgs Zwaarste. Samen met Simon Pols getraind en samen daarheen gegaan. Simon heeft de Comrades al 2 keer gelopen, de laatste keer 10 jaar geleden.
Het ging al mis bij het vertrek. We zouden in de avond van donderdag 27/5 via Parijs naar Johannesburg vliegen toen ik een sms van Air France/ KLM kreeg dat de vlucht naar Parijs niet doorging. Er werd in Parijs gestaakt. KLM heeft ons omgeboekt naar een rechtsreekse vlucht voor de volgende dag, wat een nacht in Johannesburg slapen betekende, voor we op zaterdag pas naar Durban verder konden vliegen. Terug dus naar huis en diezelfde avond snel een hotel in Johannesburg en een andere vlucht Johannesburg-Durban geregeld. Dank je wel AirFrance stakers! Gelukking hadden we een dag speling ingebouwd. We kwamen dus aan in Durban op zaterdag ochtend 29/4 ipv vrijdag. Na het hotel inchecken zijn wij gelijk naar de expo gegaan om de startnummers op te halen. De expo was heel groot en wat mij opviel was het grote aantal Zuid-Afrikannen dat meedeed: 20490 (15747, man – 4743, vrouw) uit een totaal aantal van 23568 (18015, man – 5553, vrouw). Rest waren buitenlandse lopers uit 66 landen, waaronder 20 Nederlanders (13, man – 7, vrouw).
De beste beschrijving van de Comrades is wat op ultraned.org stond: “The Comrades wordt al vanaf 1921 georganiseerd en is daarmee de oudste ultramarathon. Het aantal deelnemers is enorm, veel buitenlandse lopers maar ook extreem veel Zuid-Afrikaanse deelnemers. Deze loop heeft in Zuid-Afrika enorm veel status. Waar wij als schaatsland onze Elfstedentocht hebben of beter gezegd hadden, hebben zij hun Comrades. Dit jaar wordt de Comrades downhill gelopen van Pietermaritzburg naar Durban, maar er wordt over getwist of dit een voordeel is”. En dat klopt. Iedereen in Zuid-Afrika kent de Comrades Marathon en wat het betekent. Het is een big happening en verdient veel respect van de Zuid-Afrikanen. Het heeft niet alleen maar te maken met de afstand (89,28 km) op zich maar ook met de geschiedenis. Comrades wordt dit jaar voor de 85ste keer gehouden en is begonnen als eerbetoon aan de slachtoffers van de 1ste wereld oorlog. De Comrades kent daarom veel tradities, bv, sommige van de heuvels op het parcours zijn naar legendarishe winnaars genoemd. Halverwege het parcours is er een Hall of Honour met tegels met de namen van alle winnaars. Als je meer dan 10 keer hebt gefinisht, krijg je het groene startnummer, dan ben je een VIP die overal voorang krijgt. Je eigen startnummer mag je voor je hele leven houden. Als je finisht, krijg je een type medaille aan de hand van je finish tijd interval. En niet te vergeten, het startsein bestaat uit het gekraai van een haan!
De Comrades wordt om en om van Durban naar Pietermaritzburg gehouden (Uphill) en andersom (Downhill). Dit jaar was het downhill, net zoals vorig jaar en dat had zeker te maken met de WK in Durban. Het is trouwens de 3de keer dat Comrades 2 jaar dezelfde richting is gehouden: in 1974/1975, uphill (50 jubileum Comrades) en 1978/198, uphill (jubileum stad Pietermaritzburg).
Na de expo gingen we meteen terug naar het hotel om wat uit te rusten. Om 18:00 uur gingen we pasta eten en rond 21:00 uur naar bed, De start is om 5:30, maar de bussen van Durban naar de start in Pietermaritzburg vertrekken om 3 uur ’s ochtends, dus werd het om 2:00 uur opstaan. Om 4:15 uur aangekomen bij de start. Het was koud (6-8 graden) – het is winter in ZA en Pietermaritzburg ligt wat hoger inlands. 10 minuten voor de start werd de Shosholoza, het volkslied van ZA gezongen – echt kippenvel om te zien hoe de Zuid-Afrikaanse lopers van alle kleuren het samen zongen. Toen werd het startschot (wat zeg ik: gekukel van een haan) gegeven. We waren in vak G ingedeeld dus het duurde wel 8 min voor wij over de startstreep gingen. Als buitenlandse loper word je herkend aan het blauwe startnummer met je voornaam erop, en krijgt je veel reacties van de Zuid-Afrikanen: Welcome in SA, Enjoy your run, Good luck, …. Je voelt je erg welkom.
Na een lichte heuvel op kwam een steile afdaling wat ook de killer is voor de uphill versie. Een uurtje later begon het licht te worden en dat was een heel mooi gezicht. Iedereen begon de extra oude kleding tegen de kou af te doen en weg te gooien. Al gauw zagen we een pacemaker voor de sub 11 uur die wij gingen volgen. Comrades kent een strenge tijdslimiet van 12 uur met 5 cut-off time punten. Als je die niet haalt dan word je meteen uit de loop gehaald.
Het hele Comrades parcours is te beschijven aan de hand van de Big Five Hills: Polly Short, Inchaga, Botha’s Hill, Fields Hills and Cowi’s Hill. Als je het stuk vanaf de start in Pietermaritzburg (op 650 m hoog) tot Drummond (rond 55 Km) via het hoogste punt op Umlaas Road (810 m) loopt, dan vraag je je wel af waar die downhill is gebleven. De uitdaging van de downhill begint pas rond 65 km wannner het parcours als het ware een duik naar beneden neemt. Killing voor de benen, tenen en knieen zeker als je al meer dan 60 km in de benen hebt. Nog de vijfde hill nemen (Cowie’s hill) en dan verder naar beneden richting Durban. Zoals eerder is gezegd, er wordt zeker getwist of het stuk downhill wel een voordeel is. Sommige toppers en ook gewone lopers vinden de downhill lastig en misschien wel een tikkeltje zwaarder. Anderen vinden het wel een voordeel. Ik denk dat het aan jezelf ligt – of je goed in afdalen bent of niet. Ik niet!
Samen met Simon bleef ik bij de sub 11 uur groep lopen. De pacemaker leider deed zijn naam eer aan. Hij had de regie strak in handen. Hij gaf het tempo aan, maar gaf ook aan – en dat was zijn geheime taktiek – wanneer er eventjes stevig gewandeld moest worden, zeker bij sommige steile klims of waterposten. Hij wist de mensen erg goed door de klims te loodsen door steeds te communiceren hoe lang het zou duren en de kadans aan te geven door te schreeuwen “easy, easy, …”.
Tot de laatste 26 km voelde ik me nog redelijk goed. Ik keek Simon aan en vroeg of hij ook van de groep los wilde komen. Zo gezegd, zo gedaan. Vanaf daar werd het alleen maar lopers inhalen. Veel mensen wandelden of schoven langzaam voort. Het is overleven voor velen. Ik ben niet zo’n held in het afdalen. Ik voelde mijn tenen heel erg. Ik had zelfs een Ibuprofen nodig om de pijn in de bovenbenen en tenen te verlichten. Maar ik ging wel door. Als Simon op mij vooruit liep in de afdaling dan haalde ik hem in bij de volgende heuvel op. En zo hielden we elkaar in balans. Bij de laatste 10 km, was het letterlijk naar rechts draaien en dan in de verte de zee en de hoogbouw van Durban zien. Vanaf hier ging het parcours verder op de rechterstrook van de snelweg. Dat betekende nog steeds afdalen maar ook bij de viaducten weer wat klimmen.
Bij Durban barstte het feest pas los. Ook de temperatuur was aardig opgelopen en je begon van de ene verversingspost naar de andere (om de 2 km) uit te kijken. Nog 5 Km en ik begon te rekenen. Het was mogelijk om net onder de 10:30 uur te finishen. Uiteindelijk is dat niet gelukt. De laatste 3 km waren gewoon zo zwaar en was er geen drankpost meer. Dan nog 1 km te gaan, de bocht genomen en het Sahara cricket stadion in. Wat een feest, wat een sfeer. Een half rondje in het stadion en toen de bekende finishlijn van de Comrades met gele en groene kleuren. Samen met Simon over de finish. Tijd: 10:40:33, haan tijd (bruto tijd dus!), Netto: 10:32:25. Algemene positie: 7376. Bronzen medaille (voor tussen 10-11 uur finish tijden). Winnaars: bij de vrouwen en voor de 8ste keer de Russin Olesya Nurgalieva in 6:13:04 (haar tweelingzus Elena als tweede, 1 sec langzamer!). Bij de mannen was het net als vorig jaar de Zimbabwaan Stephen Muzhingi in 05:29:01.
Na een dag uitrusten in Durban zijn we met de auto richting het noorden langs de kust gereden, waar we een national park bezocht hebben en verder richting de mini-staat Swaziland waar wij een wandeling hebben gemaakt in een mooi natuurgebied. Toen weer terug naar Durban voor de vlucht naar Johannesburg. Het was toen bijna een week na de Comrades en een week eerder dan de WK voetbal, maar je kon merken dat de WK gekte pas los was gekomen. Het lijkt wel of iedere Zuid-Afrikaan in het shirt van Bafana Bafana loopt. Zelfs het personeel op het vliegveld, in restaurants, cafes, … De vlucht van Johannesburg was met de Airbus A380. Mijn eerste keer vliegen in deze monster kist. De vlucht verliep voorspoedig richting Parijs en vandaar hadden we een vlucht naar Amsterdam.
Zoek je een combinatie van lange afstand, moeilijk parcours, geweldige sfeer en al dan niet met een vakantie in dat prachtig land Zuid-Afrika, dan is de Comrades erg aan te raden. Wel een minpunt is dat het dit jaar een record aantal deelnemers (23568) was en dat was wel te merken tijdens het lopen. Veel mensen kwamen dit jaar voor de Comrades en WK. Ik begreep dat het volgende keer weer normaal zal worden – 13 duizend of zo. Volgend jaar is het de uphill versie. Ik zeg doen!!!
Aziz Elkardoudi , aziz(at)elkardoudi.com