Na ongeveer een decennium twee keer per jaar ultra’s te hebben georganiseerd als wedstrijdsecretaris van het Sri Chinmoy Marathon Team, moest het er maar eens van komen: mijn vuurdoop in de wereld van het ultralopen. Terwijl ik de afgelopen jaren in het Amsterdamse Bos scoreborden bijhield en prijzen uitreikte, heb ik me tot dusver altijd een beetje een goedbedoelende toerist gevoeld. Het bleef toch altijd bij ‘kijken, kijken, niet kopen’. Tot ik vorige week dinsdagnacht (eigenlijk woensdagochtend) 27 augustus om klokslag 12 uur aan de start stond van de 47 Mile Race van het Sri Chinmoy Marathon Team in Queens, New York.
Wie nog nooit van deze ultraloop heeft gehoord hoeft zich niet te schamen. De forty-seven zoals hij in de volksmond heet wordt nergens geafficheerd en evenmin worden er uitslagenlijsten van gepubliceerd. De loop wordt gehouden als onderdeel van de jaarlijkse augustus retraite van het Sri Chinmoy meditatiecentrum; zodoende nemen er uitsluitend leerlingen van de in 2007 overleden Indiase Guru aan deel. Mijn collega en vriend Nitish Zuidema heeft hem een aantal keer gelopen en is zelfs een keer winnaar geweest. Zelf sinds 1998 lid van het meditatiecentrum heb ik de race meerdere malen als teller/helper meegemaakt.
De 47 Mile Race is door Sri Chinmoy in 1978 in het leven geroepen om op een originele en sportieve manier zijn destijds 47e verjaardag te vieren, en de traditie is nooit meer verdwenen. Zelf liep Sri Chinmoy de eerste drie edities mee, waarvan hij er twee uitliep, de snelste in 1980 in een rustige doch respectabele 11:27:24. Datzelfde jaar werd door de Canadees Virendra Gauthier het legendarische parcoursrecord gezet in een tijd van 5:09:30. Het record had deafgelopen 34 jaar gestaan, ondanks recente aanvallen van de Nieuw-Zeelander Vajin Armstrong, een rijzende ster in de wereld van de ultra-trails, vorig jaar nog tweede bij de Swiss Alpine Marathon. Vajin had in 2012 nog een poging gewaagd en was tot 5:10 gekomen, anderhalve minuut te langzaam. Dit jaar stond hij weer aan de start – samen met zo’n tachtig andere lopers – vastbesloten om het record te breken.
Afgelopen juni begon het bij mij ook te kriebelen. Van huis uit marathonloper (met een p.r. van 2:27) heb ik ultra’s altijd gemeden in de veronderstelling dat ze me langzaam zouden maken. In mijn achterhoofd stelde ik mijn ultradebuut altijd uit tot ik bij de klassieke 42km mijn top zou hebben bereikt. Toen ik in Enschede dit jaar niet verder kwam dan 2:30, mocht ik het van mezelf een keer proberen. De 47 Mile had altijd op mijn verlanglijstje gestaan en nu mijn goede vriend Vajin Armstrong meedeed, wilde ik ook wel een poging wagen. Ik begon mijn duurlopen te verlengen tot 50-55 kilometer en schroefde mijn wekelijkse kilometers op tot 160-175. Afgezien van af en toe een tempoloop over 21 kilometer, bracht ik mijn pure snelheidstrainingen terug. In de loopband op de sportschool deed ik wat ‘heuveltraining’ door de helling op 7-8 procent te zetten.
De 47 Mile Race heeft twee bijzondere ingrediënten. De eerste is de starttijd, te weten middernacht. Sri Chinmoy’s verjaardag is op 27 augustus en de loop start dan ook om 12 uur ’s nachts, waarna je urenlang door het donker de ochtend tegemoet loopt. Het tweede is het onvergeeflijke parcours. Je loopt 40 rondes van bijna twee kilometer, het eerste deel (buitenom) op een betonnen stoep rond een schoolgebouw en vervolgens een binnenronde op de atletiekbaan van de school. Buitenom is het voortdurend stijgen en dalen, plus een aantal keer scherp de bocht om. De atletiekbaan in feite het enige vlakke stuk van het parcours, waar ook de tellers zitten die de rondes bijhouden.
In het begin liep ik samen met Vajin op. We klokten 7:30 per ronde, een tempo van zo’n 3:55 per kilometer. Zo liepen we ontspannen naar de marathonafstand, die we ongeveer in 2 uur 45 minuten doorkwamen. So far so good! Toen kwam ik echter in onbekend terrein en al snel leerde ik mijn eerste ultralessen. De marathon heeft een man met een hamer, die de onervaren of ongetrainde loper na zo’n 32 kilometer een hengst geeft. Ik ontdekte de man van de ultramarathon na zo’n 50 kilometer toeslaat, overigens met een geheel eigen wapenarsenaal. Een doosje lucifers bijvoorbeeld, waarmee hij mijn voetzolen in de fik zette – door de harde (betonnen) ondergrond brandden ze bij elke stap van de pijn. En een touw dat hij om je middel bindt en waarmee hij je ongemerkt steeds iets afremt. Zo moest ik Vajin op twee derde van de afstand laten gaan en liep toen mijn eigen race.
Maar ik ontdekte ook dat de ultramarathon zijn eigen zegeningen heeft. Misschien ook wel specifiek deze ultra, omdat het zo nauw verbonden was met de verjaardag van mijn spiritueel leraar. Hoe het ook zij, van tijd tot tijd kwam er een diepe ontroering naar voren vanuit mijn hart, een spiritueel gevoel van dankbaarheid dat ik niet kon verklaren, maar waardoor soms de tranen over mijn wangen liepen. Dat prachtige gevoel sleepte me door de lange, zware kilometers heen.
Het gekke van een ultra, ontdekte ik ook nog, is dat er geen einde aan lijkt te komen, maar dan vrij plotseling toch voorbij is. Zo verging het mij vanaf rondje dertig, toen ik me een eenzame zeiler waande op een oneindige zee, tot rondje 38 toen er weer land in zicht kwam. Even later zag ik vanuit mijn ooghoek Vajin finishen in 5:08:38. Hij had het 34-jaar oude parcoursrecord eindelijk verbroken! Toen ik een ronde later op de baan kwam stond de klok op 5 uur, 18 minuten en 35 seconden. Ik moest nog één rondje van 400 meter over het tartan. Mijn oude competitie instinct kwam plotseling naar voren: als ik een snelle ronde liep kon ik nog onder de 5:20 finishen! Als bij toverslag gleed de vermoeidheid van me af en zette ik aan voor een rondje van 80 seconden. Ik finishte sprintend in 5:19:55 en mocht mezelf ultraloper noemen.
Als we op zaterdag 4 oktober onze 6-uursloop organiseren in het Amsterdamse Bos, zal ik een andere blik in de ogen hebben. Niet langer zal ik de deelnemers gadeslaan door de verdwaasde ogen van de buitenstaander. Vanaf nu zal me één van hen weten.
Abhinabha Tangerman