De estafette tijdens de ultramarathon (RUN 02)

Temidden van de ruim 250 ultra- en marathonlopers in Winschoten, bevonden zich ook 230 estafettelopers op het parcours. Met hun eigen strijd en beleving.

Temidden van de ruim 250 ultra- en marathonlopers van de RUN 02 in Winschoten, bevonden zich ook 230 estafettelopers op het parcours. Met hun eigen strijd en beleving.

De estafette tijdens de ultramarathon

Veel ultramarathons houden tegelijkertijd een estafette. Apeldoorn 24 uur en de Eemmeerloop 50 km zijn zelfs als estafetteloop gestart (in 1978 en 1984 resp.), voordat een aantal jaren later ook de solo mee ging doen (in 1984 in Apeldoorn en in 1987 in Bunschoten). De Friese Elfsteden Ultraloop is een recent voorbeeld van een ultramarathon die, in dit geval pas na 16 jaar, voortkomt uit een estafette, de door SV Friesland sind 1986 gehouden Elfstedenestafette. In 1998 vond al wel een 5-daagse Friese Elfsteden Marathon plaats, waar winnaar Veron Lust toen kennismaakte met het ultra-wereldje ;-). Bij sommige lopen staat die estafette zelfs voorop, zoals al uit de naam blijkt van de 12 uurs estafette Den Haag, of de Testloop Gouda 50 km waar de estafette 100 km aflegt.

De RUN in Winschoten begon in 1976 als ultraloop over een parcours van 100 km. In 1980 veranderde het in twee rondes van 50 km, waarvan de route in de jaren daarna regelmatig aangepast werd. In 1985 werden een wedstrijd over 1 ronde, 50 km, en een 10 x 10 km estafette toegevoegd. Het RUN jubileumboek vermeldt niet hoe het parcours van de estafette precies verliep. In 1989 werden voor de ultra 5 rondes van 20 km ingevoerd, en was het parcours voor het eerst opgemeten met de Jones-Counter (door Harry Arndt). In het eerste estafettejaar deden 31 teams mee, en dat steeg naar 77 teams in 1989. Het jaar daarop, het in de RUN historie ‘rampjaar 1990’ was er een terugval naar 70 teams, maar toen in 1991 de huidige formule met een parcours van 10 km werd ingevoerd onder leiding van Harm Noor, kwamen er meteen 94 teams aan de start van de estafette.

De animo voor de 10 x 10 km in Winschoten is nog steeds groeiende. Dat ligt denk ik niet aan de trotse titel 10 x 10 IAU Relay World Challenge waar de RUN zich sinds een aantal jaren mee tooit, maar aan het exact 10 km metende parcours waar elke estafetteloper zijn of haar eigen PR tracht te vestigen of te verbeteren. Vorig jaar was er al een record-deelname met 211 teams. De meeste teams komen uit de regio: Groningen, Drenthe, Friesland, en het nabije deel van Duitsland. Maar 10 teams waren in 2001 van daarbuiten: naast Texel, waren dat teams uit Rotterdam, Steenbergen, Soest, Bilthoven, Almere, Heerhugowaard, Rouveen (bij Staphorst), en verder weg uit Steinfurt en helemaal uit Cerknica (Slovenië). Dit jaar telde ik, alle categorieën samengenomen, maar liefst 230 teams aan de start. Elk team loopt met twee Chips en bestaat uit minimaal 5 lopers, die dan elk twee rondes (maar niet achter elkaar) dienen af te leggen. In de praktijk loopt elke estafetteloper ‘anoniem’ want de teams hoeven hun namen en loopvolgorde niet door te geven aan de organisatie.

Ik meen een aantal jaren terug noemde de organisatie van de RUN het feit dat ultralopers en estafettelopers in Winschoten door elkaar heenlopen, een reden voor Studio Sport is om geen rapportage van de RUN te maken. Voor de organisatie van de RUN telt denk ik vooral dat de estafetteteams de ‘reuring’ maken, ze vormen het leeuwendeel van de toeschouwers in de doorkomsthal van De Klinker, en ook langs het parcours bestaat een flink deel van het publiek uit familie en bekenden die hun plaatselijke lopers komen aanmoedigen.

De starts zijn nu al een aantal jaren om 13:00 voor de ultra, en om 13:30 voor de estafette. Dit jaar kwam daar de start van het NK Marathon Veteranen nog tussen, om 13:10. Voor het wedstrijdbeeld van de ultra, zou ik het persoonlijk op prijs stellen als de start van de vrouwen wat eerder zou zijn dan die van de mannen, zodat die vrouwen de eerste ronde de volle aandacht van de toeschouwers zouden kunnen krijgen. En het maakt het wellicht makkelijker om later als ‘alles door elkaar heenloopt’ een goed beeld van de strijd bij de ultraloopsters te blijven houden.

Voor een podiumplaats bij de snelste mannenteams, moet een ploeg nogal wat in huis hebben. Het parcoursrecord staat bij de mannen op 5.35.21 (Runner Hardloop Centrum, Groningen, 1993) en de winnende tijden van de laatste jaren overziend, moet je toch wel onder of dicht tegen de 6 uur lopen om kans te maken. Bij de vrouwen is de deelname getalsmatig aan de zwakke kant. Het parcoursrecord staat scherp op 6.56.10 (Lionitas, Leeuwarden, 1994), maar winnende tijden waren in het verleden vaak boven de 8 uur. Als een middelgrote atletiekvereniging een vrouwenploeg in zou schrijven, is de kans groot dat ze op het podium belanden. De uitslag van de vrouwen in 2002 was: 1. AV Delfzijl 8.24.22; 2. Norderney 8.36.11; en 3. Runners Stadskanaal 8.37.53.

Bij de mannen zegevierde net als in 2001 HAC ’63 uit Hoogeveen, in 6.01.18. Met als langzaamste ronde de 1e in 41.00. Waarschijnlijk een goede tactiek om het langzaamste teamlid als eerste te laten lopen, want dan kunnen de anderen op de koplopers gaan jagen. De snelste rondes van HAC ’63 waren de 4e en de 10e, in 32.47 en 33.33 resp. Die waren waarschijnlijk van Gerrit Voortman, de sterloper van het team. Op de site van HAC ‘63 http://www.rendo.dekooi.nl/~hfvos/ en op http://www.gerritvoortman.nl is helaas nog weinig tot niets over hun heldendaden te lezen maar dat kan de komende tijd nog veranderen. Tweede werd LG Ihrhove uit Moormerland (D) in 6.05.32, met als snelste ronde de 2e in 35.12 en langzaamste ronde de 6e in 40.14. De Duitsers lagen voordurend voor op HAC ’63, na 80 km nog 2 minuten, maar in de resterende 20 km leverden ze ruim 6 minuten in. Derde werd AV Impala uit Drachten, de nieuwe club van onze Ubel Dijk, in 6.21.32. De 1e ronde was de snelste in 36.12, de 9e de langzaamste in 40.19. Een uitgebreid verslag met foto’s van hun 1e en 2e team is te vinden op http://impala.netmenu.nl

Voor AV Texel is de RUN al jaren een heerlijk weekeindje uit. Er wordt gekampeerd – want de laatste boot van 21.35 in Den Helder halen we toch niet meer – op camping De Burcht, pal aan het parcours. En de nazit op de camping na de finish van de laatste loper is zo langzamerhand binnen de club roemrucht vanwege de gezelligheid. Inmiddels is wel de gemiddelde leeftijd van de Texelse deelnemers ergens tussen de 45 en de 50, zodat het lekkere lopen voorop staat. En voor de Texelaars is ‘Winschoten’ natuurlijk ook een weerzien met al die ultralopers die met Pasen in de oneven jaren (maar vaak ook nog eens tussendoor) naar het eiland komen voor ‘De mooiste tweejaarlijkse loop’ 😉

Tot besluit daarom de kopij die ik maandag 16/9 bij de Texelse Courant aanleverde.

“ AVT liep 200 km in Winschoten

Atletiek Vereniging Texel nam afgelopen zaterdag voor de 6e achtereenvolgende keer deel aan de 10 x 10 km estafette van de RUN Winschoten. Ditmaal had de club voor het eerst zelfs twee teams ingeschreven, onder de naam ‘De Zestig van Texel’. Coaches Coby Bakelaar, Mia van Vooren en Marja van den Berg stelden beide teams op grond van de ingeschatte 10 km tijden zo samen dat ze aan elkaar gewaagd zouden zijn. Team I bestond uit 3 vrouwen en 7 mannen, en team II uit 4 vrouwen en 6 mannen. Temidden van 230 teams werd om 13:30 gestart en werd het van begin af aan een spannende onderlinge Texelse strijd. Ronden lang wisselde de kop gedurig. Tot in de 7e en 8e ronde team I een gat van een kleine 7 minuten sloeg met de dagsnelste man, Rob Teisman (41.29), en de dagsnelste vrouw, Margot van der Ven (43.50). In de 9e ronde verspeelde Thomas Richter (43.12) maar weinig van die voorsprong op de jeugdige, veelbelovende Wouter Dogger (42.53). De grote vraag werd of de net van een rugblessure herstelde Martien Baars als slotloper van team I aan 6,5 minuut voldoende had tegenover oude rot Piet Bakelaar van team II. Langs de ‘s avonds feestelijk verlichte straten van Heiligerlee en Winschoten ontspon zich een spannend duel. De meefietsende Teisman probeerde met gekleurde informatie de slotloper van team II te ontmoedigen. Bakelaar liet zich echter niet van de wijs brengen en achterhaalde Baars ruim 1 kilometer voor de finish. Toen hield hij grootmoedig in zodat ze samen hand in hand over de streep konden stuiven. De eindtijd van 8.03.24 van beide teams resulteerde in een gedeelde 23e plaats temidden van 52 teams in de categorie ‘atletiekverenigingen’.
Middels nieuwe pamfletten en inschrijfformulieren voor De Zestig van Texel 21 april 2003 werd voorafgaande en tussen de loopbedrijven door reclame gemaakt bij de andere estafetteteams en natuurlijk bij de 150 ultralopers die in Winschoten voor het Europees Kampioenschap 100 km startten. Het Nederlandse landenteam werd 6e en werd gecoacht door Gerrit van Rotterdam (nog steeds houder van het parcoursrecord van de 60 km op Texel) en Wim Epskamp (vorig jaar 2e op de 120 km van Texel). Beste Nederlanders in het individuele klassement op de 100 km werden Veron Lust met 7.27.04 en Edward de Ruiter met 7.28.39 (ook op de 60 km Texel vorig jaar finishten ze als eersten in diezelfde volgorde). Komende tweede paasdag 21 april, zal het een open strijd worden want de vorige winnaars van de 60 en 120 km zullen waarschijnlijk ontbreken. Ongelukkigerwijs valt het volgende Europees Kampioenschap 100 km heel vroeg in het jaar, in Moskou op 19 april, twee dagen voor De Zestig, en veel van de beste Nederlandse, Belgische en Duitse ultralopers zullen daar starten.”

(Groeten van Texel, Martien Baars, baars-kliphuis@hetnet.nl)