Op 18 maart 2002 werd hier op UN een nieuw klassement voor de prestaties van Nederlandse ultralopers op Nederlandse ultramarathons voorgesteld door Tom Hendriks, naar aanleiding van een idee ontwikkeld door Ubel Dijk. Daar werden verder geen prijzen aan verbonden, want de bedoeling was vooral om de prestaties onderling beter te kunnen vergelijken, rekening houdend met leeftijd en geslacht. En de (toen niet verwoorde) intentie was ook om de deelname aan de Nederlandse ultramarathons te promoten. Althans het bestaan van dit NL-klassement bleek in de praktijk van dit eerste jaar voor een aantal Nederlandse ultralopers een extra stimulans om vaker ergens in Nederland aan de start van een ultra te verschijnen. Er waren in totaal 21 Nederlandse ultramarathons in 2002, waarvan er 20 meededen in het klassement, want het zevendaagse Pieter-ROG-pad werd niet meegerekend.
De eerste tabel hieronder geeft de eindstand van de beste 50 Nederlanders. Met de regelmatig op UN gepubliceerde tussenstanden is de top van die eindstand niet verrassend: vijf ‘veellopers’ staan bovenaan, met elk zo’n 12 goed afgelegde Nederlandse ultramarathons in 2002: Tom Hendriks (werd 45 jaar in 2002), Lex de Boer (55 jaar), Ben Mol (53 jaar), Cees van der Woude (56 jaar) en Rob Tieleman (38 jaar). De groep daarachter met zo’n 7 of 8 geslaagde deelnames aan Nederlandse ultralopen wordt aangevoerd door Ria Buiten en Wim Epskamp (beiden 48 jaar). Kortom, in deze groep overwegend ‘ouderen’ zien we ultralopers acteren die EN aan veel ultra’s meedoen EN daarbij goed presteren EN nog heel blijven ook kennelijk.
Het UN-klassement is dus vooral een ‘regelmatigheids-rangorde’. Met aandacht voor de frequente ultrastarter die zijn krachten goed weet te verdelen. Opvallend is dat de meeste leden van de Nederlandse 100 km selectie aan relatief weinig ultra’s meedoen. Zij willen maar op enkele ultrawedstrijden pieken en gebruiken met name marathons, en kortere wedstrijden, in hun trainingsopbouw. Toppers als de senioren Veron Lust (39 jaar) en Edwin van de Loop (34 jaar) deden maar aan drie Nederlandse ultra’s mee en staan pas op de 34e en 37e plaats. En Edward de Ruiter (36 jaar) en Krijn Kroezen (33 jaar) komen niet bij de eerste 50 voor want liepen maar in twee Nederlandse ultralopen (Stein en Winschoten, resp. Gouda en Winschoten).
Het bovenste deel van de tweede tabel hieronder geeft een overzicht van de 25 hoogste afzonderlijke puntenscores in 2002. De lijst wordt aangevoerd door de overwinning van Wim Epskamp in de Friese Elfsteden Ultramarathon, gevolgd door de prestatie van Luigi Simbula tijdens de 24 uur van Apeldoorn, en op de 3e plek staat de overwinning van Rut Zoutman tijdens de Jan Knippenberg Memorial. Er staan heel weinig kortere wedstrijden bij die eerste 25, alleen 1x de Binnenmaas-non-stop (66 km), 1x de Zes Uren van Stein en 1x idemdito Breda.
Ter vergelijking is het aardig om de punten te berekenen voor de winnende 50 km tijd van 3.02.10 van Veron Lust van februari 2001. Als Zolder in Nederland had gelegen (de Canadees David Blaikie verkeerde ooit in die veronderstelling) en het had vorig jaar plaats gehad (toen het weer echter een stuk slechter was en Jan VDD zijn poging om dat parcoursrecord te breken zag stranden op 12 minuten) dan had die snelle tijd van Veron 86 punten opgeleverd, toch een 4e plek overall in de prestatie-ranglijst. Maar ook maar 2 punt meer dan de 84 punten horend bij Veron’s 7.27.04 van de 100 km in Winschoten 2002.
In 2002 werd van te voren niet bepaald dat maar een bepaald aantal ultralopen volbracht moest worden, dus de eindstand van 2002 wordt in sterke mate bepaald door het totaal aantal ultra’s waarin men met goed gevolg gefinisht is. Wat in bepaalde gevallen dus tot extra deelname geleid heeft! Zonder de intentie om de Marathon & Ultra Cup concurrentie aan te willen doen, lijkt het toch verstandig om de strijd om dit regelmatigheids-klassement iets spannender te maken door bijvoorbeeld alleen de beste 7 prestaties mee te laten tellen. Dit jaar 2003 telt de Nederlandse kalender liefst 23 ultralopen. Voor het klassement dan 21, als men de twee lopen weglaat die door de Runners Oost-Groningen georganiseerd worden: het zevendaagse Pieterpad en de Monnikentocht (een trainingsloop in groepsverband). Finishen in 1/3 van die 21 ultralopen is dan een opgave die voor een redelijk grote groep bereikbaar zou moeten zijn.
Nieuw is ook dat men bij 6-, 12- of 24-uurslopen een bepaalde minimum-afstand dient te hebben afgelegd om punten te krijgen. Iemand die na 25 km op een 6 uur uitstapt, scoort niet, men moet minimaal de marathon-afstand hebben afgelegd. En bij een 12 uur geldt een minimum-afstand van 75 km, en bij een 24 uur een minimum-afstand van 135 km.
Wederom tellen in 2003 alleen de Nederlandse ultramarathons mee. Maar voor leden van de nationale selectie die uitgezonden worden naar een internationaal kampioenschap in het buitenland, tellen ook de daar behaalde resultaten mee, mits dat buitenlandse kampioenschap plaats vond in de periode van twee weken voor of na een Nederlandse ultramarathon. (Helaas is het dus nog maar de vraag of deze nieuwe regel dit jaar toegepast hoeft te worden)
Een andere aanpassing betreft de formule. De op 18 maart 2002 gepubliceerde formule werd in de loop van het jaar bijgesteld (UN 6 augustus ‘02) om de langere afstanden wat op te waarderen. De punten per ultraloop werden toen met terugwerkende kracht berekend aan de hand van de vermenigvuldiging:
‘geslachtsfactor’ x ‘gem. snelheid’ x ‘leeftijdsfactor’ x ‘afstandsfactor’ x ‘4’
(Die factor ‘4’ aan het eind was per abuis niet ingetypt in de publicatie van 6/8/02, trouwens)
De geslachtsfactor was 1 voor mannen en 1,14 voor vrouwen
De leeftijdsfactor was 1 + (2002 – geb.jaar – 30) x 0,005
Waarbij de term (2002 – geb.jaar – 30) niet negatief kon zijn, dus minimaal 0 was. Een loper van 1982, 20 jaar jong, had dus factor 1,000, een loper van 1963, 39 jaar, factor 1,045 en een loper van 1944, 58 jaar oud, factor 1,140.
De afstandsfactor bedroeg (afstand in km / 200) + 1
Oftewel een 200 km loop kreeg een factor 2,00, en een 50 km loop een factor 1,25
Nog een compleet rekenvoorbeeld tot slot voor onderlinge vergelijking op een 100 km loop:
een 20-jarige loper krijgt met een eindtijd van 8.30 dan 71 punten
een 39-jarige loper met een eindtijd van 9.30 dan 66 punten
en een 58-jarige loper met een eindtijd van 10.30 dan 65 punten
Ubel Dijk heeft nu de volgende nieuwe formule voor 2003 voorgesteld:
punten = de wortel uit de afstand x gem. snelheid x leeftijdsfactor
Door de wortel uit de afstand te nemen, worden de langere afstanden nog weer verder opgewaardeerd. Een 200 km krijgt een factor van ruim 14, en een 50 km een factor van slechts ruim 7. Een verhouding van ongeveer 2:1 dus, terwijl dat in de gebruikte 2002 formule wat minder was (2 : 1,25). De gemiddelde snelheid is natuurlijk op een 200 km veel lager dan bij een 50 km, dus een goede 50 km tijd kan natuurlijk toch redelijk scoren.
De leeftijdsfactor bij mannen van 40 jaar en jonger staat op 1, en bij vrouwen van 40 jaar en jonger op 1,1. De leeftijd gaat dus pas boven de 40 meewegen. Met elk leeftijdsjaar erbij, wordt die factor met 0,01 verhoogd. (Waarbij het hele jaar de leeftijd geldt die in de loop van 2003 wordt bereikt). Een man van 60 jaar heeft dus een leeftijdsfactor van 1,20 en een vrouw van 60 een factor van 1,30. Die leeftijdsfactoren zijn afgeleid uit de IAU Age Graded Tables, waarbij de diversiteit van IAU leeftijdsfactoren (voor de verschillende ultranummers worden iets andere factoren gebruikt) hier naar 1 factor gemiddeld is. En het geslachtsverschil komt uit het verschil in wereldrecords op de 100 km en de marathon tussen mannen en vrouwen: ongeveer 10%.
Ter vergelijking weer het rekenvoorbeeld voor een 100 km loop:
een 20-jarige loper krijgt met een eindtijd van 8.30 dan 118 punten
een 39-jarige loper met een eindtijd van 9.30 dan 105 punten
en een 58-jarige loper met een eindtijd van 10.30 dan 112 punten
Vergeleken met de 2002 formule wordt bovenstaande 100 km prestatie van de 58-jarige nu hoger gewaardeerd dan de 1 uur snellere tijd van de 39-jarige.
In het onderste deel van de tweede tabel zijn de afzonderlijke prestaties van 2002 herberekend met de nieuwe formule. Met de nieuwe puntentelling worden de scores flink hoger per loop, maar de rangorde van de prestaties verandert in grote lijnen niet, alleen de langere lopen komen nog meer naar voren. Bijvoorbeeld Ron Teunisse (met zijn tweede plaats in de Friese Elf) schuift naar het podium, ten koste van Rut’s JKM overwinning die zelfs nog een plaatsje extra zakt omdat de 223 km van Wim Epskamp tijdens het EK 24 uur in Gravigny (F) nu ook in de ranglijst tussengevoegd wordt.
In deze herberekende lijst van Nederlandse prestaties komen geen kortere afstanden meer voor dan 100 km. Ook die supertijd van Veron Lust van 50 km Zolder 2001, die nu met 117 punten zou worden gewaardeerd, valt dan buiten de herberekende, beste 25 prestaties van 2002. De consequentie is duidelijk: voor een hoge klassering in 2003 is men wel ‘verplicht’ aan enkele van de langste lopen mee te doen. Bij dit alles blijft natuurlijk staan dat de kortere lopen er voor de ‘bulk’ van de scores zijn, en bij de meeste ‘klassementslopers’ zullen die deelnames overheersen om aan 7 finishes in Nederlandse ultramarathons te komen. En van die lange Nederlandse ultramarathons zijn er niet zoveel, in 2003 zou men aan drie stuks deel kunnen nemen: 30 mei Apeldoorn 24 uur of 13 juni de Friese Elfsteden Ultramarathon (of 21 juni Den Haag 12 uur), later gevolgd door 13 september Winschoten NK 100 km, en tot slot 11 oktober Uden NK 24 uur. Of als alternatief voor die laatste twee: 3 oktober Almere 24 uur. Expres heb ik sommige langere lopen niet genoemd omdat daar naar verhouding wat minder punten te halen zijn vanwege een lagere gemiddelde snelheid: 21 april De 120 van Texel (vanwege de zwaarte – dit jaar weer hoogwater – nogal berucht ;-), 6 juli Scheveningen-Amersfoort 90 km en 16 aug. A’foort-Arnhem-Apeldoorn-A’foort 125 km (vanwege het trainingskarakter van deze tochten).
Als we die nieuwe punten-toekenning dan voor de beste 7 NL-prestaties van 2002 per individu optellen, ontstaat de laatste tabel bij dit artikel. Wim Epskamp komt dan op de eerste plaats terecht, mede door zijn prestatie tijdens het EK 24 uur in Frankrijk (1 week voor Winschoten).
Hij wordt gevolgd door Tom Hendriks, en nipt daarachter Lex de Boer. In de rangorde daarna zijn er wat verschuivingen vergeleken met het oorspronkelijke 2002 eindklassement. Sjoerd Slaaf, Ria Buiten en Lammert Meijer staan nu 4-6, en de lopers die eerst 3, 4 en 5 stonden, staan nu op 7, 8 en 12. Kijk en vergelijk.
Wie was kortom de beste Nederlandse ultraloper op de Nederlandse ultramarathons van 2002? Het meest simpele antwoord is: een ultraloper uit Hoofddorp. En meer gespecificeerd: Tom Hendriks was de meest regelmatige, goede ultraloper volgens de oorspronkelijke 2002 telling, en Wim Epskamp was de meest regelmatige, goede ultraloper volgens de nieuwe telling van 2003 toegepast op 2002 ;-).
Martien Baars
Voor correspondentie over het eindklassement 2002 en de nieuwe telling voor 2003 dient men zich te wenden tot Ubel Dijk (ubeldijk@wxs.nl) en Tom Hendriks ( )
Dankwoord. Tom Hendriks nodigde mij uit om als ‘buitenstaander’ de getallen aan elkaar te praten, waaraan ik als ‘promotor’ van de Nederlandse ultramarathons graag gehoor heb gegeven. En dit is dan natuurlijk ook de plaats om uit naam van de begeesterde deelnemers heel veel dank aan Ubel Dijk te geven, voor het initiatief voor dit UN klassement en natuurlijk voor het doorzettingsvermogen om het hele jaar nauwgezet de uitslagen te verwerken!
De groslijst van Ubel is ook een ontzettend handig middel om het aantal Nederlandse individuen te bepalen dat in 2002 aan de start van de Nederlandse ultramarathons is verschenen. Dus binnenkort krijgt u daar meer informatie over bij de publicatie van de ‘kilometer-index van 2002’ van de Nederlandse ultramarathons. Voor 1999 kwam ik op ongeveer 300 Nederlandse ‘ultralopers’, met in totaal 536 starts, aan de hand van de deelnemerslijsten van de 17 Nederlandse ultramarathons van dat jaar. We zijn benieuwd of met de in totaal ruim 600 starts van Nederlanders in de 21 Nederlandse ultramarathons van 2002, het aantal Nederlandse individuen, dat (wel eens) aan ultralopen doet, al dan niet veranderd is in die drie jaar.
{fixed}
EINDSTAND 2002 UN KLASSEMENT (NL-lopers in NL-ultramarathons
plaats naam m / v geb.jr wedstr. tot.km pnt
1 Tom Hendriks m 57 12 1034 882
2 Lex de Boer m 47 12 1075 832
3 Ben Mol m 49 13 1034 771
4 Cees van der Woude m 46 11 719 700
5 Rob Tieleman m 64 12 694 623
6 Ria Buiten v 54 8 791 547
7 Wim Epskamp m 54 7 636 539
8 Sjoerd Slaaf m 52 8 870 534
9 Lammert Meijer m 49 8 899 499
10 Ubel Dijk m 55 8 704 493
11 Ron Bakker m 56 7 459 441
12 Lies Heijnen v 56 7 438 440
13 Henk Harenberg m 63 7 386 386
14 Carrie van de Beek m 53 8 429 384
15 Gijs Honing m 45 6 350 344
16 Cor Westhuis m 49 5 601 326
17 Rob van den Hoek m 65 6 401 326
18 Wim van Brummen m 49 6 349 310
19 Simon Pols m 52 5 309 309
20 Jan-Willem Dijkgraaf m 53 7 397 300
21 Vincent Schoenmakers m 39 5 325 293
22 Jos Hopman m 39 5 275 283
23 Ineke Scheffer v 58 5 310 278
24 Peter Suijkerbuijk m 56 4 288 270
25 Hans Nuijts m 59 4 311 255
26 Thijs Roest m 66 6 433 252
27 Rob Steyger m 59 5 319 251
28 Bert de Jong m 53 5 262 249
29 Egbert van der Molen m 54 5 408 241
30 Peter Zuidema m 67 4 249 237
31 Janneke Cazemier v 63 4 306 231
32 Richard van Klooster m 66 4 276 231
33 André van de Vliert m 69 4 205 231
34 Veron Lust m 63 3 250 227
35 Ferry van der Ent m 59 4 240 222
36 Prisca Vis v 63 4 242 220
37 Edwin van der Loop m 68 3 228 220
38 Jan Maaskant m 49 4 299 218
39 Herman Euverman m 53 4 236 213
40 Jan Suijkerbuijk m 63 3 221 211
41 Hermy Heymann m 55 3 430 211
42 Jan van der Weijde m 45 4 373 210
43 Rob Froonhoff m 66 5 274 209
44 André van der Zwan m 59 3 216 208
45 Hinrick Klugkist m 75 4 266 202
46 Adrie van Dijk m 54 3 183 193
47 Jan van Raalte m 54 5 291 190
48 John Bouwens m 55 3 215 186
49 Falco Rademaker m 63 4 315 182
50 Jan Nabuurs m 62 3 222 180
Tabel 2================================================================
Beste 25 prestaties 2002 (door NL-lopers in NL-ultramarathons)
naam datum wedstrijd afstand u min sec ptn
Wim Epskamp 07-06-02 11-Steden 206,50 18 42 22 98
Luigi Simbula 10-05-02 Apeldoorn 236,67 24 0 0 93
Rut Zoutman 31-03-02 JKM 161,00 14 9 14 87
Ron Teunisse 07-06-02 11-Steden 206,50 21 25 21 85
Veron Lust 14-09-02 Winschoten 100,00 7 27 4 84
Ron Teunisse 31-03-02 JKM 161,00 15 13 8 83
Edward de Ruiter 14-09-02 Winschoten 100,00 7 28 39 83
Wim Epskamp 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 56 12 82
Luigi Simbula 14-09-02 Winschoten 100,00 7 56 4 82
Rut Zoutman 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 53 30 81
Veron Lust 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 45 43 81
Ria Buiten 20-10-02 Stein 100km 100,00 9 15 33 81
Sjoerd Slaaf 07-06-02 11-Steden 206,50 23 9 33 80
Ben Mol 05-10-02 Almere 24u 208,74 24 0 0 79
Lex de Boer 07-06-02 11-Steden 206,50 23 49 33 79
Jeffry Oonk 31-03-02 JKM 161,00 14 48 31 79
Tom Hendriks 16-03-02 Binnenmaas 66,30 4 48 52 79
Tom Hendriks 03-03-02 Stein 6uur 78,72 6 0 0 79
Jan Nabuurs 20-10-02 Stein 100km 100,00 8 2 11 78
Tom Hendriks 20-10-02 Stein 100km 100,00 8 14 38 78
Tom Hendriks 12-05-02 Breda 6uur 78,35 6 0 0 78
Edwin v d Loop 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 52 40 78
Tom Hendriks 07-06-02 11-Steden 206,50 23 17 10 78
Krijn Kroezen 14-09-02 Winschoten 100,00 7 47 10 77
Ria Buiten 31-03-02 JKM 161,00 18 47 33 77
Ranglijst 25 beste prestaties 2002 met 2003 formule
Wim Epskamp 07-06-02 11-Steden 206,50 18 42 22 171
Luigi Simbula 10-05-02 Apeldoorn 236,67 24 0 0 159
Ron Teunisse 07-06-02 11-Steden 206,50 21 25 21 152
Wim Epskamp 07-09-02 EK 24u (F) 223,07 24 0 0 150
Rut Zoutman 31-03-02 JKM 161,00 14 9 14 149
Ron Teunisse 31-03-02 JKM 161,00 15 13 8 148
Lex de Boer 07-06-02 11-Steden 206,50 23 49 33 143
Ben Mol 05-10-02 Almere 24u 208,74 24 0 0 142
Sjoerd Slaaf 07-06-02 11-Steden 206,50 23 9 33 141
Jeffry Oonk 31-03-02 JKM 161,00 14 48 31 138
Wim Epskamp 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 56 12 136
Veron Lust 14-09-02 Winschoten 100,00 7 27 4 134
Tom Hendriks 07-06-02 11-Steden 206,50 23 17 10 134
Edward de Ruiter 14-09-02 Winschoten 100,00 7 28 39 134
Luigi Simbula 14-09-02 Winschoten 100,00 7 56 4 132
Gerrit Nillessen 20-10-02 Stein 100km 100,00 9 5 28 131
Rut Zoutman 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 53 30 131
Cor Westhuis 07-06-02 11-Steden 206,50 26 1 17 129
Veron Lust 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 45 43 129
Krijn Kroezen 14-09-02 Winschoten 100,00 7 47 10 128
Ria Buiten 31-03-02 JKM 161,00 18 47 33 128
Gerrit Nillessen 14-09-02 Winschoten 100,00 9 17 47 128
Ria Buiten 20-10-02 Stein 100km 100,00 9 15 33 127
Tom Hendriks 20-10-02 Stein 100km 100,00 8 14 38 127
Lex de Boer 31-03-02 JKM 161,00 18 27 0 127
Edwin v d Loop 20-10-02 Stein 100km 100,00 7 52 40 127
=========================================================================
EINDSTAND 2002 met ‘2003 telling’ (nieuwe formule, en max. 7 beste prestaties)
plaats naam m / v geb.jr wedstr. totaal ktotaal ptn
1 Wim Epskamp m 54 7 809 905
2 Tom Hendriks m 57 7 704 848
3 Lex de Boer m 47 7 775 838
4 Sjoerd Slaaf m 52 7 808 782
5 Ria Buiten v 54 7 644 756
6 Lammert Meijer m 49 7 849 745
7 Ben Mol m 49 7 646 730
8 Cees van der Woude m 46 7 497 722
9 Ubel Dijk m 55 7 642 689
10 Ron Bakker m 56 7 459 658
11 Lies Heijnen v 56 7 438 627
12 Rob Tieleman m 64 7 438 600
13 Cor Westhuis m 49 5 601 544
14 Henk Harenberg m 63 7 386 537
15 Gijs Honing m 45 6 350 525
16 Carrie van de Beek m 53 7 364 503
17 Rob van den Hoek m 65 6 401 477
18 Vincent Schoenmakers m 39 5 325 466
19 Simon Pols m 52 5 309 463
20 Wim van Brummen m 49 6 349 463
21 Jan-Willem Dijkgraaf m 53 7 397 439
22 Jos Hopman m 39 5 275 435
23 Peter Suijkerbuijk m 56 4 288 410
24 Hans Nuijts m 59 4 311 389
25 Ineke Scheffer v 58 5 310 387
{efixed}