Lezingen en onderzoek bij De Zestig van Texel

Uniek programma met de Spartathlon-presentatie ‘In de voetsporen van Pheidippides’ door Ron Teunisse, Dik Jagersma en Carel Schrama en met de première-vertoning ‘Transpyrenea 2016’ van Han Savelkoel. Bovendien is er het nodige wetenschappelijk onderzoek

Op de site van De Zestig van Texel (http://www.dezestigvantexel.nl/index.php/dagprogramma ) is het programma tijdens het paasweekeinde van dit tweejaarlijkse evenement te vinden, met de activiteiten in de Stayokay in Den Burg (de finishlocatie) op zaterdagavond en op paaszondag, plus alle belangrijke tijdstippen en plaatsen van de wedstrijddag 17 april. Hier wordt de filmvertoning van zaterdagavond en de Spartathlon-presentatie van zondagavond toegelicht. Plus dat een en ander wordt verteld over het onderzoek dat op de wedstrijddag gaat plaatsvinden.

{b}Transpyrenea 2016, een filmverslag{eb}
Ernst-Jan en Renske Vermeulen zijn binnen de wereld van de Ultratrail bekende namen. Als ondeelbaar duo hebben ze in de afgelopen jaren vele ultratrails op hun palmares bijgeschreven. In 2016 namen ze deel aan de eerste Transpyrenea; een ultra avontuur van 860 kilometer over de GR10 die binnen 400 uur afgelegd moest worden. De Transpyrenea voert over de GR10 door de Pyreneeën van de Middellandse Zee naar de Atlantische oceaan.

De film volgt Ernst-Jan en Renske bij hun voorbereidingen en tijdens de tocht. Ook Wilbert Vlassak -de andere Nederlandse deelnemer- en organisator Cyril Fondeville komen aan het woord. De film zal worden ingeleid door maker Han Savelkoel. Na afloop is er een Q&A met Ernst-Jan en Renske Vermeulen.

De film ‘Transpyrenea 2016’ duurt ongeveer 45 minuten en vormt onderdeel van het bijna twee uur lange filmepos ‘Langlopers’, waarin ook de opnames van bijvoorbeeld de Jan Knippenberg Memorial 2016 verwerkt worden. ‘Langlopers’ is momenteel in de montagefase en gaat naar verwachting eind dit jaar in première. Op de site http://www.bonhansa.nl is meer te vinden.

{b}In de voetsporen van Pheidippides{eb}
Ron Teunisse, Carel Schrama en Dik Jagersma zullen een avondvullende presentatie verzorgen waarbij de Spartathlon centraal staat. Ze gaan eerst terug naar de bron, de ontstaansgeschiedenis van Marathon en Spartathlon: waarom zijn er over beide nog steeds onzinverhalen in omloop? De Spartathlon wordt dit jaar voor de 35e keer gehouden, en nog niet eerder hebben zich zoveel gegadigden aangemeld. Wat maakt de Spartathlon zo bijzonder? Naast beelden van de eerste editie in 1983, waarbij het fenomeen Kouros voor het eerst van zich deed spreken, komen diverse aspecten in woord en beeld voorbij: de sfeer van verbroedering, de maar liefst 75 door vrijwilligers bemande verzorgingsposten, het omgaan met hitte en inzinkingen, de emoties die bij wel/niet finishen worden opgeroepen….

Na een korte pauze wordt de video van AVRO Sportpanorama uit 1991 vertoond (met als deelnemers Ron Teunisse, Cees Verhagen en Ton Smeets), en is er aandacht voor de statistieken van Nederlanders in de Spartathlon. Ook worden karakteristieke punten in de route belicht, zoals de nachtelijke beklimming van de 1200 m hoge Sangas Pas. Er wordt uitgelegd waarom velen de afdaling meer vrezen dan de klim, en waarom Pheidippides hier nooit gelopen heeft. Ten slotte komen praktische zaken aan bod: voorbereiding, training, begeleiding, medische risico’s. En uiteraard krijgen de toehoorders de mogelijkheid vragen te stellen.

{b}Uitgebreid onderzoek bij De Zestig van Texel{eb}
Net als bij de editie van 2013 wordt komende tweede paasdag onderzoek gedaan bij de ultralopers van de 120 en 60 km door de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). De onderzoeksgroep bestaat uit medewerkers en studenten van de afdeling Sport en Bewegen en staat onder leiding van Dr. Floris Wardenaar. Indertijd was het Texel-project een primeur binnen de Nederlandse loopwereld en de toen ontwikkelde vragenlijsten worden nu door de HAN regelmatig bij de deelnemers aan marathons gebruikt, inclusief het wegen van de lopers voor en na de wedstrijd. Uniek was toen ook het volgen van een vijftal 120 km lopers om hun drink- en eethoeveelheden te registreren en die observaties zijn ook in een wetenschappelijk artikel beschreven. ({i}Nutrient Intake by Ultramarathon Runners: Can They Meet Recommendations? F.C. Wardenaar et al., 2015, International Journal of Sports Nutrition and Exercise Metabolism, 25, 375-386.{ei}) De HAN gaat het onderzoek bij de ultralopers nu herhalen tijdens De Zestig van Texel 2017 en wil een tiental 120 km lopers weer op de voet gaan volgen. Bovendien zijn er een aantal extra metingen waar ook de 60 km lopers aan mee kunnen doen.

De eerste extra meting betreft het detecteren van een marker voor darmschade in het bloed. Daarom wordt een kleine hoeveelheid bloed bij de loper afgenomen voor de start en na de finish van de wedstrijd. Tijdens zware inspanningen kan er tijdelijk minder bloed naar het maag-darmstelsel stromen omdat de spieren in de benen meer bloed vragen. In eerder onderzoek is aangetoond dat hierdoor lichte schade aan de darmwand ontstaat. Er kan een relatie zijn tussen darmschade en maag/darmklachten en eventueel het slechter opnemen van voeding tijdens inspanning. Dit is in het verleden aangetoond bij zware fietsinspanningen, maar nooit eerder onderzocht bij langeafstandslopers. Deze meting wordt uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit van Maastricht.

De tweede meting betreft het meten van de lichaamstemperatuur door het doorslikken van een temperatuurcapsule. Hiervoor wordt een myTemp temperatuur pil gebruikt, een capsule die wordt ingeslikt op de avond voor de wedstrijd. Na 24-48 uur verlaat de capsule weer het lichaam met de ontlasting. We weten dat bij lange en zware inspanningen de warmte productie door het lichaam groter is dan de mogelijkheden om warmte af te geven, waardoor de lichaamstemperatuur oploopt. Tijdens het onderzoek wordt de lichaamstemperatuur voorafgaand aan, na de warming-up en na de finish gemeten. Het temperatuur-signaal van de pil wordt opgepikt door een meetband rond het middel van de loper. Het gebruik van de temperatuur pil is niet gevaarlijk en reeds duizenden deelnemers aan bijvoorbeeld de Zevenheuvelenloop hebben de temperatuurpil met succes gebruikt. De meting op Texel wordt uitgevoerd in samenwerking met het Radboudumc

De onderzoekers hopen op basis van dit onderzoek een relatie te kunnen leggen tussen de prestaties van de lopers en de voedingsinname en het wel of niet optreden van maag-darmproblemen. Dit helpt om beter gerichte voedingsadviezen voor hardlopers te ontwikkelen.

Namens de organisatie van De Zestig van Texel,
Martien Baars
(martien.baars <> gmail.com)