De kilometer-index van Baars

De cijfers van de Nederlandse ultramarathons in het MKZ-jaar 2001 op een rij, met een nieuwe lijstaanvoerder qua totaal aantal afgelegde kilometers: de 24 uur van Apeldoorn

{fixed}
{b}Ultramarathons 2001{eb} aantal Nationaliteit Cum. afstand
ultralopers Neder buitenl alleen ultra incl estafette ed
{b}KNAU wedstrijden{eb}
Apeldoorn 24 uur EC + NK 140 22 118 22455 km 33651 km
Winschoten 100 km EC + NK 159 53 106 12460 km 33470 km
Stein 6 uur 255 90 165 14222 km 14222 km
Texel 60 & 120 km (MKZ cr.) 103 92 11 7078 km 10894 km
Den Haag 12 & 6 uur 18 16 2 1350 km 8242 km
Texel 6 uur (1-malig ivm MK 89 74 15 5169 km 7155 km
Almere 24/12/6 uur 21 18 3 2066 km 6106 km
Breda 6 uur 70 47 23 4148 km 5783 km
Rondje Voorne 50 km 43 42 1 2150 km 5150 km
Budel 12 & 6 uur 51 35 16 3673 km 3798 km
Hoofddorp 6 uur 60 56 4 3235 km 3396 km
Soerendonk 50 km 62 35 27 2961 km 3126 km
Amersfoort 6 uur 26 22 4 1524 km 2174 km
Epe 6 uur baan 32 19 13 1803 km 2028 km
14 wedstrijden subtotaal 1129 621 508

{b}Andere ultralopen{eb}
Bunschoten 50 km (MKZ cr.) 26 26 0
Gouda 50 km 15 15 0
Pieterpad 500 km, 7 dagen 8 6 2
Schinnen 50 km 6 5 1
4 andere lopen subtotaal 55 52 3
(4 lopen afgelast door MKZ)

Totaal aantal starters 2001 1184 673 511
in 18 ultralopen (57%) (43%)
(oorspronkelijk 21 lopen gepland)

{b}Ultramarathons 2000{eb} aantal Nationaliteit Cumulatieve afstand
Top-zes (> 5000 km totaal) ultralopers Neder buitenl alleen ultra incl estafette ed
Winschoten 100 km WC + NK 305 62 243 24550 km 44550 km
Uden 24 uur EC + NK 127 27 100 20442 km 23275 km
Apeldoorn 24 uur 60 14 46 8191 km 19361 km
Stein 6 uur 207 83 124 12144 km 12144 km
Almere 24/12/6 uur 16 11 5 1786 km 5976 km
Deventer 72 uur 16 8 8 5174 km 5174 km

12 wedstrijden subtotaal 999 400 599
8 andere lopen subtotaal 165 144 21
Totaal aantal starters 2000 1164 544 620
in 20 ultralopen (47%) (53%)

{b}Ultramarathons 1999{eb} aantal Nationaliteit Cum afstand
Top-vijf (> 5000 km totaal) ultralopers Neder buitenl alleen ultra incl estafette ed
Winschoten 100 km WVC+NK 168 43 125 11710 km 31013 km
Apeldoorn 24 uur NK 57 18 39 8548 km 24562 km
Texel 60 & 120 km 171 147 24 10345 km 16083 km
Stein 6 uur 164 61 103 9451 km 12257 km
Rondje Voorne 50 km 50 47 3 2440 km 5440 km

11 wedstrijden subtotaal 763 439 324
6 andere lopen subtotaal 120 97 23
Totaal aantal starters 1999 883 536 347
in 17 ultralopen (61%) (39%)

{efixed}

De MKZ-crisis heeft afgelopen jaar aardig huisgehouden onder de ‘landschapslopen’ binnen de ultrakalender. Twee ultralopen over lange parcoursen werden noodgedwongen later in het jaar gehouden: De Zestig van Texel verschoof van Tweede Paasdag 16 april naar 21 oktober, en de Eemmeerloop van 19 mei naar 29 september. Liefst drie ultralopen over lange parcoursen werden geheel afgelast: de première van de non-stop Friese Elfsteden Ultramarathon van 8 juni, de tweede editie van de Drentse Elfdorpentocht van 16 juni, en de nieuwe Trans Holland Triathlon, met daarbinnen een ruim 90 km lange loop van Den Haag naar Amersfoort op 29 juni.

De etappeloop Pieter-ROG-pad, van 17 t/m 23 juni, ontsprong de MKZ-perikelen, vanwege het kleinschalige karakter van deze zevendaagse ontdekkingsreis door streken buiten de eigenlijke MKZ-gebieden. Wel werd de andere prestatie-ultraloop van Runners-Oost-Groningen, de Monnikentocht op 25 augustus, afgelast. Althans, het was die zaterdag zo bloedwarm dat besloten werd dat het verstandiger was als iedereen alleen de eerste 32 km van Ter Apel naar Smeerling’s Theehuys liep. De inwijding van het nieuwe vervolgtraject van 28 km naar Bourtange komt dus pas dit jaar 24 augustus.

De groei in het totaal aantal ultralopen in Nederland werd door de MKZ-crisis even gestopt. Met 17 stuks in 1999, en 20 stuks in 2000, prijkten er 21 aan het begin van het jaar op de kalender van 2001. Dat werden er dus ‘maar’ 18, want vier vielen er weg en één kwam er op het laatste moment bij: De Zes Uur van Texel op die Tweede Paasdag 16 april. Georganiseerd als alternatief voor al die lopers die oorspronkelijk hadden ingeschreven voor De Zestig en toch naar hun geboekte accommodatie kwamen, en met 89 ultralopers (m/v) aan de start in 1 klap de grootste Nederlandse 6-uurspremière.

Ondanks de lichte terugval (door de MKZ) in het aantal ultramarathons, ging het totaal aantal starts naar nieuwe record-hoogte. Na de sprong van 1999 naar 2000, van 883 naar het record-aantal van 1164 deelnemers, telde 2001 nu maar liefst 1184 ultralopers aan de start van Nederlandse ultra’s. En het aantal Nederlandse starters daarin bleef nu gelukkig niet constant: van 536 naar 544 naar 673 (1999-2000-2001).

De klappers qua deelname in 2001 waren natuurlijk vooral Stein, dat met 255 starters het afgelopen jaar ‘eindelijk’ het hoogste aantal ultralopers scoorde, en Winschoten (159) en Apeldoorn (140). Met name dat laatste is opmerkelijk want Apeldoorn boerde de laatste jaren gestaag achteruit. Apeldoorn organiseerde ooit in 1992 de eerste editie van de European Challenge 24 hours (dat zelfde jaar startte Winschoten met de 1e editie van de EC 100 km). Het bleek een zeer goede zet om dat kampioenschap in 2001 wederom in huis te halen, en getalsmatig overtrof Apeldoorn zelfs nog het succes van het EC 24 uur in Uden 2000: met 137 sololopers (+ 3 deelnemers aan de 100 km) tegen 127 in Uden 7 maanden eerder.

Om de grootte van een evenement wat rationeler te benaderen heb ik een aantal jaren terug wat ik nu maar even noem ‘de kilometer-index van Baars’ geintroduceerd. Waarbij niet het aantal startende lopers de maatstaf is, maar de afgelegde kilometers door de lopers. Van 50 lopers over 24 uur is het nu eenmaal kwantitatief net zo genieten als zeg van 150 lopers over 6 uur (rekening houdend met een lagere loopsnelheid tijdens de 24 uur ;-). En daarbij doe ik dat optelsommetje niet alleen voor de ultralopers maar ook voor de andere loopnummers van zo’n evenement. Op die manier is het totaal mogelijk een betere reflectie van de hele uitstraling en aantrekkingskracht van het evenement, en tevens een graadmeter voor het succes van de opzet en de organisatie van de loop. Een ‘simpele’ zes uren met alleen ultralopers op een parcours van een paar kilometer is nu eenmaal makkelijker te organiseren (ook al komt daar voor de rondentelling heel wat bij kijken, heb ik nu zelf geleerd tijdens De Zes Uur van Texel) dan bijvoorbeeld een 100 km met ultra- en estafettelopers op een parcours van 10 km met een indrukwekkende entourage 😉

Conform de afgelopen twee jaar heb ik die berekening van de ‘kilometer-index’ ook voor 2001 beperkt tot de officiële KNAU wedstrijden. Dat worden er wel steeds meer (dus hoe lang ik deze exercitie nog vol ga houden weet ik nog niet ;-). In 2001 heeft bijvoorbeeld de al sinds 1988 bestaande 12 uur van Den Haag zich tot de wedstrijdstatus bekeerd. En ook de twee nieuwkomers Soerendonk en Hoofddorp hebben na een eerste spontane editie in 2000 hun tweede edities van 2001 meteen als wedstrijd aangevraagd.

Het succes van Apeldoorn 2001 resulteerde in een koppositie van de ‘ranglijst’ van 2001. Het totaal aantal afgelegde kilometers (van ultra en estafette) was met 33651 km net even meer dan de 33470 km van de RUN2001 Winschoten, de compagnon in de Croon Dutch Ultra Cup. Ongetwijfeld zijn dit jaar de rollen weer omgedraaid, want Apeldoorn 2002 heeft ‘alleen’ het NK 24 uur terwijl Winschoten het EK 100 km prolongeert.

Texel, 2 februari 2002 Martien Baars
baars-kliphuis@hetnet.nl