De Spelen zijn voorbij. Ja Spelen met een hoofdletter es, want zo ga je met hare majesteit van de evenementen om. Maar het zijn en blijven winterspelen, en dan komt bij mij die hoofdletter wee absoluut niet er uit. Wie ben ik om als Nederlander geboeid te kijken naar de schaatsnummers. Overigens dat geboeid viel vaak tegen. Een 500 meter waarin eindeloze dweilpauzes zaten boeien niet echt. Typisch Amerikaans denk ik dan. Ik kan mij dan nog herinneren dat Ria Stalman verslag mocht doen voor Eurosport van een of andere grand prix wedstrijd atletiek in de USA. Dat land moet dan een voorbeeld zijn voor de wereld met “flitsende” sport. Ria moest haar uiterste best doen om de kijker bezig te houden met te vertellen hoe hard het gras groeide. Kortom dezelfde eindeloze pauzes als ook afgelopen weken. Op de bank val je dan in slaap als Europeaan. Sorry Nederlandse jongens en meisjes die zoveel medailles bij elkaar hebben geraapt.
Ja, België heeft Jacques Rogge en wij de sporters. In de atletiek is dat vaak anders, en dat zou toch de moedersport van alle sporten moeten zijn. Ik weet niet wat vadertje Rogge voor ons in petto heeft, maar hij heeft overduidelijk een of andere agenda op zak. Het mes moet er in. Genoeg van de ene op de andere dwaze sport die via de achterdeur van demonstratiesport vervolgens Olympisch wordt. Goed natuurlijk voor de Nederlanders, want daar tel je pas mee als je wereldwijd bij de beste acht hoort en als zodanig op Olympisch niveau weet te scoren. Of je nu met een plank gaat skiën over een met sneeuw aangelegd eierhort waar amper een dwaas voor te vinden is, via de achterdeur meteen op de voormat staat met vrouwenbobslee of gewoon als een juffermans een enigszins serieuze sport als shorttracken beoefend; het blijft in de schaduw staan van die takken van de atletiek die historisch diep geworteld zijn maar nog altijd niet Olympisch zijn. Niet alleen Nederland, maar zeker ook de Belgen, hebben een traditie op het gebied van de ultramarathon. Zou Rogge dan toch die kant op willen? Ruimte voor duursport, die sporten die juist in de continenten als Europa, Afrika en Australië goed verkopen via de televisie?
Laten we wel zijn. Shorttrack schaatsen is oefening op een ijshockey-ijsveldje en geen doel op zich. Wel Olympisch. Lieve goden van de Olympus waar heeft de eenentwintigste eeuw die terreur aan verdient? Media als teevee? Kunt u zien wat er gebeurt terwijl de baan met een paar trainingspilonnen is afgezet. Blijft ieder binnen de baan en wordt een wereldrecord wel erkend. Alleen al de gedachte van records bij shorttrack, dan schieten je de tranen in de ogen, en dan ook nog eens Olympische helden. Wat dan als de gedoodverfde favoriet onderuit gaat, vervolgens in diezelfde finale nog eens drie kopschaatsers onderuit gaan die een veteraan gelost hebben, zodat uiteindelijk de geloste verliezer goud haalt. Overigens een verliezer die op even zo miraculeuze wijze al in de finale was beland. Moet het Nederlands belastinggeld dus naar dat soort sporten: gokken zoals in het casino, want dat brengt geld in het laatje van vadertje staat? De illusie hoog houden dat je niet goed hoeft te zijn, maar met wat geluk heel hoog kunt eindigen, zodat we allemaal in een droom kunnen blijven geloven. Wij Europeanen zijn daar toch te nuchter voor. Van ons moet toch de bezinning komen dat een Spartathlon meer toevoegt. Daarom ben ik benieuwd naar de werkelijke Olympische agenda van Rogge. Ik heb hoop, maar nog geen vertrouwen in de Olympische toekomst.
Laat mij nog even verder zeuren, en ook de atletiek niet zonder weerwoord ophemelen. Wat vertelt ons een titel als koning of koningin van de Spelen. Ja, ik ga weer in de hoofdletter, want ik heb het nog altijd hoog staan. Rogge zegt nog niet waar hij naar toe wil, maar ik kan me haast niet anders voor stellen dan dat hij en ik op eenzelfde golflengte zitten, ook al hebben we nooit contact met elkaar gehad.
Twee drie keer goud of zelfs nog meer tijdens één en dezelfde Olympische Spelen, dat betekent toch niets anders dan “nog meer van hetzelfde”. Een kampioen marathon is voor mij honderd keer meer waard dan een kampioen 100 meter. Waarom? Als de 100 meter kampioen faalt heeft hij of zij nog een zekere kans om op de 200 meter, verspringen, of de estafette te scoren. Altijd kat in het bakkie dus om thuis te komen met de mededeling NOC*NSF laat de geldkraan maar open want ik was bij de beste acht. Op de marathon kun je komen te zwemmen tussen twee groepen; wind tegen…. ja gelul, presteren moet je, maar als het tegen zit kom je wel thuis met niets, zelfs geen toekomstperspectief. Diezelfde marathonner moet wel afrekenen met de top op de halve marathon, de marathon zelf en de 100 kilometer. Nu niet zeggen dat die 100 kilometer nog niets voor stelt. De huidige toppers van de 100 kilometer blijven vaak steken op de marathon, omdat daar zelfs met bescheiden plaatsen meer geld te vangen is, en dus meer toekomstperspectief. Geen behoorlijk prijzengeld, geen subsidie van NOC*NSF, geen niks dus, dus ook geen topsport. Waarom kan eierhortjes skiën of elegant doen in een skipak meer opleveren dan een bloedserieuze sport als de ultramarathon? Waarom kan de 100 meter meer indruk maken dan de historisch zo belangrijke marathon?
Sterker nog, de 100 meter is geen hoofdnummer, dat is en blijft de 200 meter, de stadie, waar je van het ene uiterste naar het andere uiterste van het stadion loopt. In dat opzicht is die traditie bewaard gebleven, los van alle ellende dat juist die 200 meter beïnvloed wordt door baanloting. Los ook van het feit dat de 200 meter niet vanaf het begin Olympisch was, waarmee maar weer eens het historisch besef uit die tijd in twijfel getrokken kan worden. De stadie is het oudste Olympisch nummer, en dan gaan we ver terug, namelijk tot 776 voor Christus. Toen waren Spelen nog spelen, en dus een spel voor de beter bedeelden. Nu bedelen we de flitsende sporter te veel terwijl de televisie zich in alle bochten moet wringen om via slow motion en herhalingen het wedstrijdverloop nog enigszins in beeld te kunnen brengen. Slow motion heeft dus absoluut niets te maken met de klassieke oudheid. De Perzische oorlog, de marathon en dergelijke des te meer. Maar ook de Spartathlon. Want in feite was die marathon maar een zwakke apotheose van een veel indrukwekkendere prestatie die al 490 jaar voor de geboorte van Christus plaats heeft gevonden.
Maar laten we even niet voor eigen parochie blijven preken. Gaan we door met shorttrack, omdat men in de USA en Canada alleen maar ijsveldjes wil aanleggen voor ijshockeyers, en zogenaamde hardrijders op de schaats in de stille uurtjes ook mogen komen rijden. Gaan we zo door en zien we in 2004 tijdens de zomerspelen ook indooratletiek in een hal op een shorttrack van 200 meter overdekt. Of zien we gewoon in dat atletiek een brede sport is waar heel wat andere sporten maar aftreksels van zijn. Gaan en blijven we geld stoppen in dure sporten als bobsleeën die hooguit een goede overwintering zijn voor tienkampers in hun nadagen of soortgelijke sporters, met het risico dat het een of ander goudhaantje via een duur gekochte slee toch over zoveel jaar weer op NOC*NSF subsidie in een of ander aangelegd ijsgeultje in Turijn zijn leven op de waagschaal mag zetten. Wie weet is er een of andere glasheldere verzekeringsmaatschappij die wel brood zien in Spelen met een bobber uit Nederland. Laten we nog maar zwijgen van de hetze over de NOC*NSF sluikreclame op de tribunes. Natuurlijk dat een land met zoveel medailles -een traditie die we al enkele Spelen als Nederland hoog weten te houden- in de picture komt. De Alpenlanders trekken al sinds mensenheugenis hun ski’s uit als ze onder zijn, en laten ons kijkers lezen voor welk merk ze zijn. Sluikreclame? Te veel sportnummers? Te veel kampioenen? Dubieuze sporten? Vragen die ik zelf ook al lange tijd had. Benieuwd welke wind er door de Olympische dorpen van de toekomst gaat waaien.
Voor nu, veel plezier bij het bekijken van de spaarzame televisiebeelden van het EK indooratletiek te Wenen. Voor de echte “die hards” van de ultramarathon zijn er de life verslagen van Stein op UltraNED. Verder slechts één hint: Niet wenen maar Wenen!
Anton Smeets
smeets-pauptit@hetnet.nl
PS. NOC*NSF is niet gekwalificeerd voor de volgende Olympische winterspelen, want bij het landenklassement wist men nipt niet bij de eerste acht te eindigen 🙂