De Midwintermarathon Apeldoorn beleeft de 34e editie op zondag 28 januari 2007, en dat doet de vraag rijzen hoe het lijstje met lang lopende Nederlandse marathons er eigenlijk uit ziet. Aan de hand van de onvolprezen site van de Association of Road Racing Statisticians zijn in korte tijd de gegevens op te zoeken om zo’n overzicht samen te stellen. Daar op ARRS zijn de {i}Longest Running Marathons{ei} te vinden, waar maar liefst meer dan 500 marathons wereldwijd worden genoemd die al 20 of meer keer gehouden zijn: http://www.arrs.net/LongRunM.htm
Koploper is Boston met 109 edities (sinds 1897) en de langste series in Europa zijn de 82 marathons van Windsor, Engeland (1909) en de 81 marathons van Kosice, Slowakije (1924).
Van de overgrote meerderheid van die marathons worden ook de winnaars (m/v) vermeld. Alle Nederlandse marathons met 20 of meer edities zijn vertegenwoordigd, compleet met de winnaars-lijsten (op 1 uitzondering na, zie hieronder). Die ARRS site voldoet dus echt aan een behoefte voor cijfer-gekken als ondergetekende. Want bij nogal wat Nederlandse marathons zijn de eigen sites sterk gericht op de komende editie en de resultaten van een paar voorgaande edities, en wordt de ‘ballast van het verleden’ bij weer zo’n prachtige re-styling van de site het verwaarloosde kind (of misschien beter gezegd grootouder 😉 . Opvallend vaak ontbreken zelfs relatief simpele overzichten met de winnaars (m/v) van alle vorige edities. Vaak is er ook niets of vrijwel niets over de eigen historie te vinden op marathon sites. Die van Rotterdam en Amsterdam vormen in dat opzicht gunstige uitzonderingen. Het voorgaande geldt voor Nederlandse ultralopen trouwens ook, want bijvoorbeeld op de prachtige RUN-site wordt de 30 jaar rijke historie in 1 beknopte pagina samengevat en zijn er alleen uitslagen vanaf 2003 terug te vinden. Op UltraNed is wat dat betreft meer te ontdekken, hoewel ook daar de RUN uitslagen van voor 1991 nog ontbreken, helaas 😉
{b}Oudste nog bestaande marathons, met aantal edities t/m 2006 (en het startjaar):{eb}
1 Enschede 37 edities (1947* – heden)
2 Apeldoorn 33 edities (1974 – heden)
3 Amsterdam 31 edities (1975 – heden)
4 Utrecht 26** (of 6) edities (1978** – heden)
5 Hilvarenbeek 27 edities (1980 – heden)
6 Rotterdam 26 edities (1981 – heden)
7 Eindhoven 21*** (of 23) edities (1982*** – heden)
8 Etten-Leur 23 edities (1983 – heden)
9 Drenthe (Klazienaveen) 23 edities (1984 – heden)
* De Enschede Marathon is de oudste nog bestaande Nederlandse marathon. Dit jaar bestaat die marathon zelfs 60 jaar want de eerste editie was op 12 juli 1947. Heel lang werd de Enschede Marathon om de twee jaar gehouden, en pas vanaf 1991 werd het een jaarlijkse marathon (Twente Marathon geheten van 1992 t/m 2002). Vandaar dat in 2007 niet de 61e editie georganiseerd wordt maar de 38e (volgens de Enschede site de 39e, zie hieronder).
De marathons hebben verschillende manieren om tegen de historie van de marathon in hun stad te kijken en daarmee het aantal edities te tellen. Amsterdam gaat niet terug naar de Olympische Marathon van 1928, of naar andere vooroorlogse marathons in Amsterdam waar om het Nederlands Kampioenschap Marathon gestreden werd (zie het overzicht http://www.arrs.net/NC_MaraNED.htm ) De initiatiefnemer van de huidige Amsterdam Marathon is de vereniging AV’23 die met hulp van andere Amsterdamse verenigingen de eerste editie op 3 mei 1975 organiseerde; zie op http://www.amsterdammarathon.nl/ onder algemeen/historie. Wat merkwaardig is daar de opmerking {i}‘Amsterdam heeft na Enschede (1947) de oudste marathon van Nederland.’{ei} gezien het tabelletje hierboven. Kennelijk wordt/werd de Midwinter niet voor vol aangezien in Amsterdam?
Ook de organisatoren van de Marathon Rotterdam negeren in hun telling de vooroorlogse marathons in Rotterdam en zelfs de vier door de vereniging Metro in het Kralingse Bos georganiseerde marathons (van 1972 t/m 1975). Rotterdam koppelt de geboorte van hun marathon aan een andere vereniging: PAC organiseerde het NK 25 km in 1980 wat resulteerde in de eerste editie van de huidige marathon op 23 mei 1981; zie op http://www.fortismarathonrotterdam.nl/ onder algemeen/geschiedenis/première.
** De laatste Utrecht Marathon oude stijl werd gehouden in 1998, en in 1999 had Utrecht geen marathon meer. In 2000 kwam er een eenmalige marathon in Vleuten-De Meern ter gelegenheid van de 10e editie van de Paaspolderloop, en dat sloeg zo aan dat die als Leidsche Rijn Marathon in 2001 (maar toen prompt afgelast moest worden vanwege de MKZ) en volgende jaren terugkwam. Later werd die marathon weer omgedoopt in Utrecht Marathon en met ingang van 2007 is de start/finish locatie ook terug in hartje Utrecht.
*** De editie van 2007 wordt door Eindhoven als de 24e geafficheerd want Eindhoven beschouwt de Lichtstad Marathons van 1959 en 1960 als eerste edities. De huidige marathon stamt uit 1982 en die was in het begin net als Enschede tweejaarlijks: 1982 – 1984 – 1986 – 1988 – en vanaf 1990 dan jaarlijks.
De oplettende lezer zal opmerken dat de telling bij een aantal marathons niet lijkt te kloppen maar dat komt omdat enkele edities door overmacht afgelast dienden te worden:
Amsterdam 1978 vanwege organisatorische redenen;
Enschede 2000 vanwege de vuurwerkramp; die afgelaste editie wordt door de organisatie kennelijk wel meegeteld, dus in 2007 vindt niet de 38e maar de 39e editie plaats;
Utrecht 2001 vanwege de MKZ die dat voorjaar in Nederland heerste;
Etten-Leur 2002 vanwege storm waarbij de marathon (2 ronden) na 1 ronde werd gestopt.
Er staan nog drie marathons met een rijke historie in de ARRS lijst
Westland (Maassluis) 28 edities (1969 – 1997)
Schoorl 23 edities (1978 – 2000)
Drentse Volks (Noordseschut) 22 edities (1980 – 2001)
De gegevens van die laatste marathon zijn op ARRS incompleet. Zo ontbreken maar liefst 5 winnaars: die van 1980 t/m 1983, en die van 1998.
Wie daar wat van heeft, gelieve de teruggevonden gegevens te mailen aan Wim van Hemert, het Nederlandse lid van de ARRS, met E-mailadres wvhemert provider chello.nl
De eerstvolgende kandidaat om de 20 edities te halen, en daarmee in de ARRS-archieven terecht te komen, is de Marathon Leiden, die nu 16 edities (vanaf 1991) gerealiseerd heeft en dit jaar de 17e editie houdt op 10 juni 2007.
Martien Baars
(baars provider nioz.nl)
PS De route van de Midwinter Marathon Apeldoorn door het prachtige Veluwse landschap wordt uitvoerig beschreven door Erik Polman en Eric de Vries, met de nodige foto’s: zie http://wegloper.web-log.nl/ of http://www.midwintermarathon.nl/ De delen 1 en 2 van de ‘Kleine Reisgids voor de Midwinter Marathon’ zijn inmiddels verschenen en delen 3 & 4 komen op 24 januari.