Eerder dit jaar was het al rumoerig binnen de baanatletiek. Het aantal pogingen bij werpnummers en springnummers zou van drie worden teruggebracht tot twee. Dat voorstel haalde het niet tijdens het congres van de IAAF in Edmonton. Terecht denk ik dan. Ik weet nog dat Ria Stalman commentaar moest geven op teevee bij een Amerikaanse baanwedstrijd. Menig commentator zou niet verder gekomen zijn dan verslag te doen van de snelheid waarmee het gras groeide. Meer was er immers tijdens een groot deel van de uitzending niet te zien. Je zou toch op zo een moment blij zijn met wat polsstokhoogspringers die urenlang bezig zijn met hun onderdeel.
Wel is een nieuwe regel aangenomen die het aantal valse starts bij de sprintnummers moet beperken (een 24 pagina’s tellend document met lle reglementswijzigingen kunt u downloaden van http://www.iaaf.org/index.asp ). Heeft men bij het zwemmen ook gedaan: eenmaal een valse start is het over en uit, geen herkansing, noppes. De IAAF is een stukje milder: er mag één valse start plaatsvinden, elke volgende atleet die een valse start veroorzaakt ligt er uit. Dit stukje mildheid toont juist de zwakte aan. Ik kan mij niet anders voorstellen dan dat een paar mensen hebben zitten slapen en vóór gestemd hebben zonder de consequenties van deze regel te overzien.
Ik denk namelijk dat het aantal valse starts niet minder zal worden onder de nieuwe regel. Als het er in de finale eenmaal om gaat, dan is er altijd wel uit de acht atleten een tweetal te vinden, waarvan de een beter met stress om kan gaan en de ander in principe sneller is. Door een valse start te veroorzaken leg je een enorme druk bij die zeven anderen. Zelf heb je bovendien het psychologisch voordeel dat je zelf al voor de race voor deze optie hebt gekozen. Maar dit zal ook gebeuren in halve finales als je juist rond die vierde, vijfde plaats hangt in het veld van die semifinale. Op grote toernooien zal dus eerder elk sprintnummer één valse start kennen. Het spelletje biedt immers voor te veel atleten een te mooi voordeel. Eenmaal met die spanning moeten we dan nog maar afwachten of er niet atleten noodgedwongen verdwijnen op basis van deze nieuwe regel. De veroorzaker krijgt bevestiging van de juistheid van zijn eigen tactiek en wordt daar alleen maar rustiger van. De anderen zien de gevolgen en komen onder nog meer spanning te staan. Eenmaal in deze psychologische situatie, is de kans groot dat niet één, maar een paar atleten vroegtijdig kunnen vertrekken. Hoe vaak hebben we nu een finale waar twee of drie atleten niet meer hoeven te lopen? En hoe wordt dat in de toekomst. De tijd zal het uitwijzen, maar ik zie eerder nadelen dan voordelen. Dan gewoon geen valse start zoals bij het zwemmen, dan blijft de 100 meter een eerlijk loopnummer; nu zit het risico er in dat we een vorm van psychologische oorlogvoering krijgen die we nog nooit eerder op de atletiekvelden hebben gezien.
Andere taferelen, voortvloeiend uit teleurstelling, en niet meer dan menselijk, kunnen weleens juist ongewenste beelden uit het atletiekstadion brengen. Stelt u zich voor, een tweede valse start. Wie ligt er uit, de atleet die het eerst de druk van de blokken had, zoals je dat zo mooi kunt aflezen van elektronische apparatuur, of kan de starter tot op honderdste delen van een seconde oordelen dat een andere atleet eerder bewoog. Tot nu toe had je altijd nog een tweede kans; dat hield ook in dat als de tweede valse start misschien twijfelachtig was, de eerste wellicht wel terecht en de atleet toch altijd nog een deel van de schuld bij zichzelf kan leggen. Of krijgen we, net als bij het schaatsen, steeds meer te zien dat de atleten wel worden terug geroepen, maar dat geen atleet een valse start krijgt toegewezen, en wordt het gewoon aan externe factoren toegewezen. Ook dan zie ik geen vooruitgang in het beperken van valse starts.
Nu zult u denken, als dat alles werkelijkheid wordt, dan zal dat wel weer snel teruggedraaid worden. Dat valt te bezien. Na bijna een eeuw continue verbetering van de puntentelling om de meerkamp eerlijker te maken ging de IAAF begin jaren tachtig over op een puntentelling waarmee de tienkamp aantrekkelijker moest worden. En, heeft u daar iets van gemerkt? Nee, we kunnen alleen maar hopen dat de 100 meter meer belangstelling van de media heeft, waardoor hier scherper op gereageerd gaat worden.
Dat brengt ons ook bij de ultramarathon. De belangstelling van de media is daar nog altijd zeer summier. Dat betekend ook dat invoering of wijziging van reglementen zomaar kunnen passeren zonder dat het onderste boven tafel komt. Niet, er valt nog wel wat goed te regelen in de wegatletiek en de ultramarathon, maar dat moet dan wel ten goede van de sport gebeuren.
Zelf heb ik zitting het IAU record comité. Dat wil zeggen dat ik te maken heb met de toepassing van de regels, en niet met de opstelling dar van. Het is echter te makkelijk om het daar bij te laten. Als puntje bij het paaltje komt, moet je de geldende regels respecteren, maar als daar duidelijk ongewenste situaties uit blijken, moeten die ook aangekaart worden. Binnenkort wil ik -in waarschijnlijk een reeks van publikaties- mijn gedachten met u delen over aspecten van de ultramarathon. Reglementen en beschouwingen die de ultramarathon nog eerlijker en nog aantrekkelijker moeten maken; aantrekkelijker voor zowel deelnemer als toeschouwer. Binnenkort hebben we eerst de World Challenge 100 km in Cleder (26/8) en het EK 100 kilometer te Winschoten (29/9). Als het competitieseizoen tot zijn einde is gekomen is het gepast om te gaan discussiëren over dit soort zaken.
Voor de komende dagen kan ik alleen maar hopen dat de Canadezen de atletiek bij ons in de huiskamer weten te brengen.
Anton Smeets
a.smeets@trouwweb.nl
PS. Historisch besef is ver te zoeken in Edmonton zoals blijkt uit het volgende:
{b}Marathon{eb}
The Marathon was one of the original events in the Ancient Olympic Games in Greece, and has been included in the modern Olympics since 1896. Marathons are now hugely popular events and are held annually in cities around the globe.
Bron: http://www.2001.edmonton.com/index.asp?l=en&p=340
Het oorspronkelijk loopnummer op de klassieke Spelen was de stadie (600 voet), die vergelijkbaar is met de huidige 200 meter. Daarna kwam de diaulos (400 meter) en in 720 BC de dolichos die varieerde van iets meer dan 1000 meter tot circa 4000 meter. De marathon is nooit als wedstrijd in de klassieke oudheid gelopen, maar vindt zijn oorsprong in het verhaal rond de slag bij Marathon tussen de Atheners en de Perzen in 490 BC.
PPS. De startlijst van de mannen marathon inclusief PR’s en beste jaartijd kunt u vinden op http://fox.nstn.ca/~dblaikie/n02au01a.html