Het Europees kampioenschap te Winschoten was enerzijds een rare wedstrijd maar toch ook een zeer spannende wedstrijd.
Het was moeilijk mogelijke kanshebbers voor de titel te tippen. De Fransman Pascal Fetizon is een ware kampioenschapsloper. In Cleder presteerde hij nog zeer goed ondanks zijn beweringen helemaal niet in vorm te zijn. Zou dat “uit vorm zijn” een afleiding geweest zijn, of was hij echt uit vorm? Kon hij juist extra herstellen omdat hij in Cleder niet diep hoefde te gaan; zijn teamgenoten presteerden immers buitengewoon goed met vijf Fransen bij de eerste tien (3, 4, 5, 6 en 10). Hoe zat het met die Rus Vladimir Netreba die eerder dit jaar 6:30 had gelopen in zijn eigen land? Wie konden er voor een verrassing zorgen? Kortom vragen genoeg maar zeker geen torenhoge favoriet. Bij de vrouwen was die twijfel even groot. Edith Berces koos voor een 24 uur een weekeind van te voren in Verona waar ze op indrukwekkende wijze Irina Reutovich versloeg nadat ze eerder al in Keulen alle mannelijke tegenstanders achter haar wist te laten.
Om 13:00 uur ging de 100 kilometer van start. Na een half uurtje stonden Malcolm Campbel, Gérard Stenger en ik te wachten op de eerste doorkomst. Malcolm en Gérard tipten toch enigszins overtuigd de Rus Netreba als mogelijke favoriet voor dit kampioenschap. Maar toen Netreba na de eerste ronde als koploper door kwam, los van de rest van het veld, was de mening eenduidig “dit wordt niet de nieuwe kampioen”. We stonden buiten de Klinker even voorbij de doorkomst en konden zodoende niet zien dat die start helemaal niet overdreven snel was, want Netreba kwam in iets meer dan 39 minuten door. Er werd dus zeer voorzichtig geopend, een trend die we steeds meer gaan zien bij de internationale top tijdens de grote kampioenschappen.
Het duurde tot de vijfde ronde eer Miroslav Vindis de leiding over nam van Netreba. Veel voorspronk kreeg Vindis echter nooit van Netreba, die steeds meer de indruk wekte de wedstrijd goed onder controle te hebben. Na acht ronden was Netreba dan ook weer terug aan de leiding. In de slotfase moest Vindis het laten afweten en werd uiteindelijk beloond met het brons. De Hongaar Attila Vozar kwam bij de laatste doorkomst nog zeer dicht bij Netreba, en iedereen vroeg zich af waartoe Vozar nog in staat zou zijn. In feite had hij in het eerste deel van de wedstrijd een onopvallende rol ingenomen en leek het of hij voor de beste strategie had gekozen. Toch bleek Netreba ook deze bedreiging goed te kunnen weerstaan. Vladimir Netreba is de nieuwe Europese kampioen. Laten we de naam maar goed onthouden, want het is een man die een kampioenschap naar zijn hand kan zetten. psychisch in staat om meerdere malen weerwoord te geven op aanvallen van anderen, zonder daarbij zijn eigen fysieke capaciteiten uit het oog te verliezen.
Bij de vrouwen was het de Russin Nadezhda Karasiova die vanaf het begin de leiding in nam en dat tot voorbij de helft van de totale afstand wist vast te houden. Achter haar een pact van drie gevormd door de Ricarda Botzon (GER), Marina Bytchkova (RUS en Karine Herry (FRA). Het was Ricarda Botzon die in de vijfde ronde aan de boom ging schudden en uiteindelijk Bytchkova en Herry achter haar liet. In de zesde ronde nam Botzon de leiding over van Karasiova om die vervolgens aan niemand meer af te staan. Waar het verschil tussen Botzon en Bytchkova aanvankelijk snel op liep bleek dat toch net zo snel te stabiliseren in de zevende en achtste ronde. De vraag bleef dus of Bytchkova nog één maar die kracht kon vinden om die vier minuten verschil goed te maken. Bij negentig kilometer bleef het gat even groot en was het duidelijk dat niet alleen Bytchkova een goede laatste ronde moest lopen maar dat Botzon toch ook moest verzwakken wilden we nog een spectaculaire laatste ronde krijgen. Botzon had dus haar lot in eigen hand en bleek daar goed mee om te kunnen gaan. Ze won uiteindelijk overtuigend. Eerder dit jaar liep ze op even zo overtuigende wijze een nieuw wereldrecord op de zes uur, waarmee ze al aan gaf in de vorm te steken om de 100 kilometer rond die 7:30 te kunnen lopen. Haar prestatie tijdens die zes uur zal zeker bijgedragen hebben aan het zelfvertrouwen waarmee ze in Winschoten naar haar Europese titel liep.
Nederland moest het van zijn oudere garde hebben in de naam van Wim Epskamp, die toch weer op overtuigende wijze naar een twaalfde plaats wist te lopen. Edward de Ruiter viel al vroeg uit. Veron Lust moest met problemen in de laatste ronde noodgedwongen de wedstrijd laten voor wat het was.
Een gemis zal zeker voor velen de akoestieke ondersteuning geweest zijn van Harm Noor. Zijn vervanger deed het echter op voortreffelijke wijze, en wel in vier talen: Nederlands, Engels, Duits en Frans. Dat laatste werd door de grote Franse delegatie met zeer veel waardering waargenomen. Maar ondanks het voortreffelijke speakerwerk van afgelopen zaterdag miste menigeen toch de gigantische kennis van de ultramarathon die Harm Noor nu eenmaal heeft. Daarom misschien juist een keer goed dat we een andere speaker hadden; iemand met veel minder kennis van de ultramarathon, maar ook iemand die toch toonde zich zo goed als mogelijk verdiept te hebben in dit –voor hem duidelijk- nieuwe fenomeen binnen de atletiek.
Langs de kant waren de nodige prominenten, zoals de hoofdcoach wegatletiek, Gerard Nijboer, die met zeer veel toewijding de ontwikkelingen van de wedstrijd volgde. Wie weet horen we binnenkort de stem van Gerard Nijboer bij het televisiekommentaar van een 100 kilometer wedstrijd. Dat een dergelijke wedstrijd in de komende jaren live op televisie zal komen zit er dik in. In een aantal landen trekt men momenteel hard aan de ontwikkeling van de ultramarathon nu de IAU sinds het Congres van vorig jaar de banden met de IAAF flink heeft versterkt. Een eerste gevolg is dat de naam World Challenge is vervangen door de naam World Cup, maar er staat waarschijnlijk meer op touw. De FFA, de Franse atletiekbond wil graag in 2003 de World Cup 100 kilometer integreren in het programma van de wereldkampioenschappen atletiek te Parijs. Tot nu toe is het niet zeker of deze missie op deze termijn al zal slagen, want de IAAF moet hier natuurlijk haar goedkeuring aan geven, maar het toont aan hoeveel krachten er momenteel zijn om de kar van de ultramarathon op een nog hoger niveau te trekken.
Tot slot nog dit: Er is een prachtig boek verschenen over de RUN. Wie dit boek in zijn bezit wil krijgen moet 40 gulden storten op bankrekening nummer 35.17.10.140 ten name van Stichting Ultrarun te Winschoten onder vermelding van “RUN-boek”. De post zorgt er dan voor dat u dit boek bij u thuis krijgt.
Anton Smeets
a.smeets@trouwweb.nl