Trailrunning: samen rennen door de Limburgse heuvels
Rogier van ’t Hek, NRC Sport, maandag 6 mei 2019
Een stuk vlaai en een speciaalbiertje van de plaatselijke brouwer wacht de deelnemers na de finishlijn in Gulpen. Het biertje wordt Diederick Calkoen (24) uit handen genomen door de organisatie, water is nu beter. Een week geleden liep hij in de Ardennen nog naar de vijfde plaats in La Bouillonnante, een internationale topwedstrijd over 55 kilometer. En van die inspanning blijken deze zondag een kuit en een kniepees nog nauwelijks hersteld. Ondanks de lichte fysieke malheur eindigt Calkoen als tweede op de langste afstand van de Koning van Spanje, de oudste trailrun van Nederland die is vernoemd naar de finishlocatie in Gulpen, een heuvel die door de Spaanse koning in de Tachtigjarige Oorlog werd bezet. Hij doet 3.03.42 uur over de 43 kilometer, inclusief 1.250 hoogtemeters. Daarmee is hij een minuut langzamer dan Zac Freudenburg, een Nederlands-Amerikaanse veertiger.
Maar voor trailrunners is de eindtijd van ondergeschikt belang, omdat parcours en afstand per keer verschillen. Het gaat ze niet om persoonlijke records, zoals bij hardlopers die bij wedstrijden op de weg aan de start staan met „de buik tegen het lintje”. Bij trailrunning ben je elkaars concurrent maar ook elkaars steun, zegt Marc Weening. „Als iemand onderuitgaat of in de problemen komt, stop je om te helpen. Onderweg kom je op plekken waar je niemand voor je of achter je ziet, dus ben je op elkaar aangewezen.”
Pionier
Weening (41) is een pionier. In 2011 organiseerde hij met de Koning van Spanje de eerste Nederlandse trailrun. Die primeur trok 400 deelnemers, dit weekend liepen 2.500 hardlopers over de paden van het Heuvelland. „Trailrunning deden we in het buitenland, in de bergen. In Nederland liepen mensen cross, of wedstrijden op de weg of op de baan”, zegt Weening, die met zijn bedrijf Mud Sweat Trails acht wedstrijden per jaar organiseert. Hij geeft clinics en schrijft blogs om trailrunning populairder te maken. Ook ondersteunt hij een aantal Nederlandse toppers, onder wie wereldkampioene Ragna Debats en talent Calkoen. „Diederick is een natuurlijke loper”, zegt Weening. „Als ik met hem in de bergen train, kijk ik soms achter me of hij er nog wel is. Je hoort hem bijna niet, hij is zo lichtvoetig. Hij is in zijn element op moeilijk terrein.”
Terwijl Calkoen iets meer dan een uur bezig is, finisht Renske Dickhout als eerste vrouw bij de wedstrijd over 12 kilometer. Ze richt zich, sinds ze in 2017 meedeed aan de Koning van Spanje, op trailrunning. „De afwisseling trekt me”, zegt Dickhout (29), die in haar jeugd op de baan en de weg liep. „Ieder parcours is anders. En winnen is maar een klein onderdeel, het gaat de meeste deelnemers om de beleving. Zelfs in de top heb je deelnemers die onderweg voor elkaar een hekje openhouden of elkaar een bergje ophelpen.”
Dickhout, die zaterdag vierde werd op de 28 kilometer, is gegrepen door de „lifestylesport”. Vorig jaar deed ze mee aan de Trans Alpine Run, een race van acht dagen over 275 kilometer. Hoewel ze na vijf dagen moest opgeven, motiveerde deze „mooie ervaring” haar. „Ik wil kijken hoever ik kan komen met trailrunning.”
High fives
Terwijl Calkoen over een half uur binnen wordt verwacht, deelt Frans Lipsch op de finishlijn aan de lopers van de 23 kilometer-wedstrijd high fives uit. De vijftiger – met witte zonnebril en blauwe wintermuts – is vanaf de eerste editie betrokken bij de Koning van Spanje. Eerst als deelnemer, daarna als vrijwilliger. De buurt omarmt dit evenement, zegt Lipsch. „Trailrunners zijn vriendelijke mensen met oog voor hun omgeving. Heel anders dan die wielrenners en mountainbikers die hier elk weekend de wegen onveilig maken.”
Organisator Weening werkt aan een goede relatie met de omwonenden. Vaak is het voldoende om, in de aanloop naar en na afloop van de wedstrijd, met een vlaai en een fles drank op bezoek te gaan bij de boeren over wier land het parcours loopt. Maar ook de relatie van trailrunners met hun omgeving speelt een rol bij de vergunning van de organisatie. „Wij proberen alleen footprints achter te laten”, zegt Weening. „Bij de verzorgingsposten staan alleen jerrycans met water, deelnemers moeten hun eigen beker meenemen. En we vragen ze ook hun rommel niet weg te gooien.”
De finishstraat op het parkeerterrein van klimcentrum Rocca is drie uur na de start van de 43 kilometer nog altijd brandschoon. Alleen de deelnemers zijn besmeurd met spatten modder op kuiten, billen en rug. De prijsuitreiking van de 23 kilometer is net begonnen als Calkoen over de finish komt. Het ontgaat de speaker, net als de binnenkomst even daarvoor van winnaar Freudenburg. Ze maken zich er niet druk om, trailrunners hebben geen last van hun ego. Wel van hun lijf. „Vanaf 30 kilometer kreeg ik veel pijn in mijn benen. Ik had te weinig power om mee te gaan met Zac”, zegt Calkoen.
Liever kijkt hij vooruit naar het WK in Portugal begin juni. Hoe hij zich daarop gaat voorbereiden? „Proberen hoogtemeters te maken in de Kennemerduinen of in het Amsterdamse Bos.” Als bewoner van de Amsterdamse binnenstad heeft Calkoen geen andere keus. En zijn studie energiewetenschappen en zijn reparatiebedrijf voor mobiele apparaten vragen aandacht. Maar vanaf september ziet zijn leven er totaal anders uit. Hij verhuist naar Zürich om er te studeren. Zijn sportieve ambities speelden ook een rol bij zijn keus voor Zwitserland. De beste trailrunners wonen immers in de bergen.
Tweejaarlijks WK
Trailrunning valt in Nederland niet onder de Atletiekunie. In de periode 2015-2017 organiseerde de bond met Mud Sweat Trails elk jaar een NK, maar die samenwerking is stopgezet. Trailrunning zou niet passen in het afgekaderde beeld dat de Atletiekunie bij wedstrijdsport heeft. De internationale atletiekfederatie IAAF daarentegen zal vanaf 2021 tweejaarlijks een WK organiseren, in samenwerking met de International Trail Running Federation en de World Mountain Running Association. „Het is onze ambitie om alle lopers ter wereld bijeen te brengen”, luidde de toelichting van IAAF-voorzitter Sebastian Coe in augustus 2018 op dit besluit.
Noot van Martien Baars: met dank aan de NRC om dit artikel integraal op Ultraned te mogen zetten. Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/05/05/trailrunning-crossen-door-de-limburgse-heuvels-a3959204#/handelsblad/2019/05/06/#306
In het weekend van 8-10 mei 2020 vindt de 10e editie van deze Koning van Spanje Trail plaats: https://www.mudsweattrails.nl/koningvanspanje/
De topvijf in de uItslag van de 43 km, de langste afstand van 2019 met 344 finishers totaal:
Mannen
Zac Freudenberg 3.01.52
Diederik Calkoen 3.03.36
Pim Molenaar 3.19.01
Peter van der Zon 3.19.02
Iwan Kamminga 3.21.39
Vrouwen
Linda Valent 3.57.57
Heather Bray 3.57.57
Hinke Schokker 4.00.55
Venetia Berk 4.01.24
Lian Stadhouders 4.02.09