Ultralopen geen geitewollen sokken-gedoe (Haarlemmermeer 1994)

Halverwege had Jan Vandendriessche 7 minuten achterstand en zette toen de achtervolging in maar kwam uiteindelijk ruim een minuut tekort om Sergei Tepovskoi te achterhalen. Als extra o.a. een prijsvraag betreffende de voornamen van de deelnemers.

{i}Haarlems Dagblad, Sport regionaal, rubriek Apart Bekeken, maandag 14 november 1994, p. 25

Banaan doet Tepovskoi goed in strijd rondom de Haarlemmermeer{ei}

{b}Ultralopen geen geitewollen sokken-gedoe{eb}

Sergej Tepovskoi ligt op 55 km, bij Zwanenburg, nog twee minuten voor. Dat is meer geweest. Hij lijdt. Banantakkiemoe! brult hij hektisch bij de passage, hetgeen uiteraard inslaat. De vrijwilligers staan er eventjes versteld van. Sponsor en vrouw, net als hij uit Irkoetsk (Azi) afkomstig, schieten toe. De latere winnaar van de 17e ‘ultraloop’ rondom de Haarlemmermeer (61 km) wou dus gewoon banaan. De Rus is overigens de minste niet: 3e bij zijn nationale marathonkampioenschap. Achter hem strekt zich langs de Ringvaart een lint van circa honderd, soms strompelende, knokkers uit. Rood uitgeslagen, met dik slijmerig zweet bedekt, diep gegroefd. Anderen maken nog grappen. Want zo erg veel anders dan een marathon of triathlon is zo’n ultraloop nou ook weer niet.

BADHOEVEDORP – EGBERT JAN RIETHOF

Hans Pleyster, lid van AVH (die het evenement voor de derde keer samen met Kombijsport organiseert), fysiotherapeut, zelf derde in 1989 in 3 uur 58, betreurt dat het ultralopen ‘in het hoekje van de grijze geitewollen sokken’ wordt gedrukt. “Er zijn hier jongens bij die de marathon in 2.20 lopen. De winnaar van het EK in Winschoten deed 6.20 over de 100 km. Die loopt de marathon in 2.15. De triathlon is een zwaar gesponsorde, kleurige toestand, maar achterin gebeurt daar meer dan hier. Als je goed doseert, is de ultraloop niet zwaarder dan de marathon. De reputatie deugt niet.”

En inderdaad. Wie speurt naar baardige, uitgebeende types, wizzards en zonderlingen die hun kick uit extremiteit halen en niet uit topsport, komt deels bedrogen uit. Bij de start, zondagmorgen onder sombere novemberluchten, maar bij ideale temperatuur en ‘met veel zuurstof in de lucht’, zoals de speaker meldt, staan de mannen quasi-ontspannen te geinen en te grappen. ‘Jij gaat alleen mee om ’t gratis vrete!’ Vanachter plastic azalea’s kijkt menig Badhoevedorpse kleinburger zompig toe. De mannen (er is één vrouw, die uit zal vallen) zijn doorgaans bepaald slank en gegroefd, met vale teint, maar dat is lopers eigen. Ze ruiken naar smeerseltjes. Er wordt opvallend weinig ingelopen en ritueel gerekt en gestrekt.

Ruud Zonneveld, secretaris van AVH en ex-deelnemer: “Tja, lopers in conditie zien er vaak slecht uit. Als ze tegen mij zeggen: je ziet er goed uit, dan klopt er iets niet ….” Afgezien daarvan en afgezien van het feit dat er alleen mannen zijn, voor 65% ouder dan veertig, start er een redelijke doorsnee van de bevolking. Het verschil is vooral dat zij een KNAU-licentie hebben en niet achter de plastic azalea’s zitten.

En topsport wordt er bedreven. Tepovskoi en Johan Huygens, ooit tweede, nemen al snel afstand. Op het 20-kilometerpunt bij Leimuiden wijst de klok 1 uur 14, wat ongehoord is als je nog 41 km moet. De Belg Vandendriessche, uiteindelijk tweede, volgt in een groepje op enkele minuten. “Het is jammer,” aldus Zonneveld, “dat de wegatletiek er bij de KNAU maar wat bij hangt. Zeker ultralopers krijgen weinig erkenning.”
De politie heeft het echter goed voor met de sport: overal langs het parcours staan niet alleen de onontbeerlijke vrijwilligers (zo’n tachtig in getal), maar ook politiemensen om kruispunten tijdelijk af te sluiten. Auto’s blijven echter achterop komen of brutaal in de weg staan. “Maar dat hoort er een beetje bij …” stelt Zonneveld, toch licht geïrriteerd.

Op het marathonpunt staat een container met massagevoorzieningen. Tepovskoi heeft Huygens gelost; doorkomst 2.41. Uit passerende gezichten (glazig, rood, vlekkerig) spreekt dat niemand in deze fase nog op z’n gemakkie loopt. “Wat een gespierde benen!” roept een toeschouwster, als een van de weinige heren passeert die stevig in het vlees zit. Als hem een beker wordt voorgehouden, stelt een der lopers met een bijna Engelse politeness: “Thee? Nee dank u.” Anderen weten er meestal net een herkenbare oerkreet uit te krijgen. Er zijn nog 19 kilometers over de dijk te gaan.

“Deelnemers krijgen geen startgeld, nee. Ze moeten 35 gulden betalen. Die Rus heeft er wel om gevraagd. Maar het gaat echt niet. We mogen blij zijn als we quitte spelen. De eerste drie krijgen als prijs een slipcursus bij Rob Slotemaker in Zandvoort. Het is niet aantrekkelijk voor verenigingen, zo’n loop te organiseren. Vandaar dat er maar zes à zeven zijn. Weinig deelnemers, dus niet lucratief, en door de afstand een {i}enorme{ei} organisatie,” aldus Zonneveld. Hij wijst een loper aan: “Kijk, die traint gemiddeld 250 kilometer per week. Elke dag bijna een marathon. Je hebt er ook die niet specifiek hiervoor trainen; ze lopen een marathon en maken na drie weken gebruik van de {i}supercompensatie{ei} die het lichaam na het herstel heeft opgebouwd.”

Net als bij recreatielopen zie je de meest ongelofelijke loopstijlen. Nummer 14, Zwan, tilt zijn benen bijna niet op – een stijfbenige motoriek – maar heeft een marathontussentijd van 3.01. De doorsnee loper is al blij als hij onder de 1.30 komt op de halve marathon. Hans Pleyster: “Op deze afstanden doet stijl er niet zoveel meer toe. Je kan schaven, maar je moet iedereen zijn eigen stijl laten.” Vlak achter Zwan passeert de heer Van de Lee, die mee doet in de categorie ‘boven-65’. Hij zal negende worden.

De Rus eindigt in 4.03.09, ongebroken. Zijn sponsor, die vier uur op een veiligheidsspeld heeft zitten kauwen, omhelst hem. Daarna mag zijn vrouw. De Belg Vandendriessche heeft nog maar een kleine achterstand en is buitengewoon monter. Derde is de Mijdrechtenaar Woerden, een van de jongsten. Direct na de finish zwabberen zijn lange dunne benen bijkans onder hem uit. De komende twee uur zullen ze nog binnenlopen, de dappere zwoegers, sommigen begeleid door een fietser, anderen eenzaam tussen de zondagsrijders.

– – – – –

{b}Uitslag 17e Ultraloop om de Haarlemmermeer 1994{eb}

Zeventiende editie, zondag 13 november 1994
86 starters, 72 finishers

{fixed} Naam vereniging categorie eindtijd (tussentijd
61 km marathon)
1 Sergei Tepovskoi (RUS) Sen 4.03.09 (2.41.27)
2 Jan Vandendriessche (BEL) ABAV Sen 4.04.21 (2.48.03)
3 Frans Woerden Veenlopers Sen 4.08.38 (2.54.42)
4 Huygens Vet Ned Sen 4.20.14 (2.42.02)
5 Westerduin GVAV Rap. Sen 4.22.36 (2.58.38)
6 de Man AV Fortuna M 40 4.23.17 (2.56.29)
7 Zoutman Olympus ”70 Sen 4.23.44 (3.03.22)
8 Roosen (BEL) AVT Sen 4.24.26 (2.59.20)
9 van de Lee DAK Drunen M 60 4.24.44 (3.02.10)
10 Verver onbekend M 40 4.25.41 (3.02.10)
11 Kortekaas Olympus ”70 M 40 4.26.39 (3.03.22)
12 Noor Aquilo M 40 4.29.48 (3.01.42)
13 van der Zwan AV Rijnsoever Sen 4.30.41 (3.01.06)
14 Luyben Vet Ned M 40 4.33.43 (3.00.37)
15 Simon Pols Startbaan M 40 4.35.48 (3.10.39)
16 Craenen Vet Ned M 40 4.36.14 (3.10.55)
17 Kuijper Vet Ned M 40 4.37.05 (3.00.54)
18 Epskamp AV Haarlemmermeer M 40 4.37.44 (3.05.02)
19 van der Bijl onbekend Sen 4.39.08 (3.02.32)
20 Koenis Vet Ned M 40 4.40.09 (3.13.39)
21 Bronswijk Olympus ”70 M 50 4.40.18 (3.13.33)
22 Martijn onbekend Sen 4.40.26 (3.17.02)
23 de Boer Vet Ned M 40 4.42.22 (3.10.42)
24 Heemskerk Suomi M 40 4.45.51 (3.14.52)
25 Kroezen De Bataven Sen 4.48.28 (3.14.10)
26 Koos Rademaker AV Triathlon M 40 4.50.22 (3.12.51)
27 Oostrom onbekend Sen 4.50.28 (3.21.09)
28 Rademaker PSV Sen 4.50.53 (3.18.11)
29 Simonis Haag Atletiek M 50 4.51.18 (3.17.47)
30 Meijer onbekend Sen 4.54.17 (3.13.53)
31 Nillessen Cilfa M 50 4.56.13 (3.18.49)
32 Ridder AAC M 50 4.56.25 (3.19.29)
33 Griffioen GAC M 50 4.57.11 (3.15.15)
34 Thesing onbekend M 40 4.57.48 (3.26.31)
35 Ubel Jupiter Sen 4.58.22 (3.29.11)
36 Brouwer Vet Ned M 50 5.00.03 (3.25.10)
37 van Eldik CIFLA M 50 5.00.49 (3.19.19)
38 Krijnen DJA Sen 5.01.05 (3.02.14)
39 Bergsma LAAC Twente M 40 5.05.33 (3.25.32)
40 Swart AV Haarlem M 40 5.07.34 (3.19.15)
41 Broersen AAV ’36 M 40 5.08.32 (3.20.38)
42 Holtmark Haag Atletiek Sen 5.09.28 (3.34.16)
43 van Dam NSL M 40 5.09.49 (3.26.35)
44 Hoogerbrug onbekend M 40 5.10.22 (3.27.07)
45 Biemans Atledo M 40 5.17.34 (3.19.15)
46 van Bueren Scorpio M 40 5.17.34 (3.34.16)
47 Hendricke onbekend Sen 5.19.09 (3.23.59)
48 Raams Oceanus Sen 5.19.55 (3.21.31)
49 Pfeiffer AV Unitas M 40 5.21.56 (3.29.30)
50 Gouw onbekend Sen 5.22.51 (3.43.27)
51 van Rijswijk AV Fortuna Sen 5.23.52 (3.48.08)
52 Smit onbekend Sen 5.28.39 (3.31.41)
53 Aalberts onbekend Sen 5.31.44 (3.48.47)
54 Hoogendoorn AV Gouda M 50 5.33.01 (3.50.10)
55 Kamminga Vet Ned M 40 5.33.17 (3.32.26)
56 Geerts RTC Sen 5.36.55 (3.48.18)
57 Molenaar onbekend M 40 5.36.58 (3.43.30)
58 Ras AV Fortuna M 40 5.39.05 (3.49.38)
59 Zoon AV Flakke M 40 5.43.52 (3.34.35)
60 de Bruin AV Fortuna M 40 5.44.27 (3.51.00)
61 van de Pas AV Fortuna M 40 5.45.27 (3.49.59)
62 Roest onbekend Sen 5.46.01 (3.51.54)
63 van der Maarel AV Waterland M 50 5.48.14 (3.53.17)
64 Hoolwerf Vet Ned M 60 5.49.21 (3.55.05)
65 Dijkgraaf AC Cialfo M 40 5.53.09 (3.40.35)
66 Honing Hollandia M 40 5.57.28 (3.52.54)
67 Koek LVA Plan M 40 5.58.05 (3.56.06)
68 Tol AV Haarlemmermeer M 40 5.58.21 (3.51.39)
69 van ’t Hof SC Voorne M 50 6.02.17 (3.58.00)
70 Oosterling AV Veluwe M 60 6.05.05 (4.02.01)
71 Geers AV Gouda M 40 6.07.39 (3.53.25)
72 Mol SC Voorne M 40 6.13.04 (3.58.04)
dnf Brouwer Texel Sen (2.55.52)
dnf Fluks AV Startbaan M 40 (3.11.01)
dnf Jansen AV ’40 Sen (3.52.45)
dnf Huizink Vet Ned M 50 (3.59.05)
dnf Pijpers Trim Sliedrecht Sen (3.59.19)
dnf Forster AV ’40 M 40 (4.02.28)
dnf Keulstra Vet Ned M 50 (4.03.30)
dnf Boom AV Startbaan Sen (dnf)
dnf Kraan onbekend Sen (dnf)
dnf Langelaan NSL M 60 (dnf)
dnf Muyrers Kimbria Sen (dnf)
dnf Oerlemans Vet Ned M 60 (dnf)
dnf Ossenblok THOR V 40 (dnf)
dnf Waardenburg OSM ’75 M 40 (dnf)
{efixed}

{b}Nawoord Martien Baars{eb}
Het krantenartikel hierboven over de ‘17e Kabelkrant/AVH Ultraloop om de Haarlemmermeer’ komt uit “de doos van Ad”. De complete uitslag werd ingestuurd door Simon Pols, met onze grote dank! {i}Bovendien mailde Emiel van Berkum scans van de uitslag van 1986, zodat nu de uitslagen van alle 20 edities weer compleet zijn!{ei}. De marathon was in 1994 als prestatie-onderdeel weer even terug, na een eerdere editie in 1986. De uitslag van de marathon van 1994 had Simon niet, en hoewel die uitslag misschien voor de betrokkenen veel emotionele waarde zal hebben, lijkt door blijven zoeken naar de uitslag van dat onderdeel niet zo nodig want voor de algemene statistiek van de Schipholloop is die prestatie-marathon niet van belang.
{schiphol1.jpg}
De foto bij dit artikel is van 1994 en is afkomstig uit de collectie van Koos Rademaker. Hij gaf mij (nog) niet door wie deze foto gemaakt heeft. De foto is ooit ‘grafisch’ gebruikt voor het logo van de Ron Hill Ultraloop. Koos was hoofdsponsor van deze Amersfoortse ultraloop, die begon als 24 en 6 uur in 1993. De loop bestaat nog steeds, tegenwoordig als Ultraloop Amersfoort, met de 6 uur al jaren als het enige ultra-onderdeel. Op de foto van 1994 staan Koos en Simon Pols en verder twee lopers waar Koos de naam niet van wist of vergeten is. Wie o wie zijn dit?

{b}Om er helemaal een puzzel van te maken: wie weet de complete namen dus inclusief voornamen van de lopers in de uitslag van 1994? Aan degene die de meeste voornamen correct weet door te geven (inclusief de 14 die niet gefinisht zijn), loof ik gratis deelname uit voor de JKM 2006.{eb} Bonuspunten kunnen ook verdiend worden met correcties van de spelling van achternamen. De inzendingen kunnen tot en met vrijdag 14 april naar: baars provider nioz.nl

Als de winnaar (m/v) de JKM van 15/4 niet in zijn loopprogramma heeft, of al ingeschreven staat voor die mooie wedstrijd, dan zetten we in onderling overleg de prijs om in een andere beloning: bijvoorbeeld gratis deelname aan De Zestig 2007, of aan de ‘hele’ JKM 2008, of een luxe editie van de heruitgave van {i}De mens als duurloper{ei} in zeg eens 2009? ;-). Over de namen-uitslag kan inhoudelijk uitvoerig gecorrespondeerd worden, maar als 1-persoonsjury beslis ik zelf, met of zonder ruggespraak, aan wie ik de prijs uitreik. Daar kan achteraf geen beroep tegen aangetekend worden 😉
Puzzelaars, opgelet: voor velen is deze uitslag uit het recente verleden een ogenschijnlijk makkie, zeker als ze in die jaren zelf al actief waren in de ultrasport. Wat goed kan helpen de herinnering op te frissen is het doorlezen van de artikelen die al eerder over de Schipholloop hier op UltraNed verschenen zijn of wat neuzen in de eerste jaargangen van Marathon Plus. De uitslag hierboven is vrijwel letterlijk overgetypt. Inclusief duidelijke fouten, let maar op nr 35 in de uitslag, daar staat een voornaam in plaats van een achternaam. Het zou best kunnen zijn dat dit soort foutjes er nog meer in zitten (zie finisher 22 bijvoorbeeld). Een aantal van de finishers van toen zijn inmiddels overleden. Dat brengt ons op een sterfgeval dat een grote schok in de (ultra)loopwereld gaf.

Een aantal weken na de 17e editie verongelukte één van de markantste figuren rond de Schiphol-loop: Ben Hagen. Hij was kapper in Lisse, en samen met de andere middenstanders Ad Ulijn (slager) en Krijn Kroezen (senior, ook slager) stond hij aan de wieg van de zondagse wedstrijd rond de Haarlemmermeer. Met z’n drieën organiseerden zij het proefrondje voor 12 lopers op zondag 9 oktober 1977. Ben was kennelijk goed aangestoken door het ultravirus want vanaf de eerste editie van de RUN in 1976 deed hij mee aan de 100 km in Winschoten. Hij verbeterde zich in 4 achtereenvolgende RUN’s spectaculair van een 16e plek met 9.22.58 in 1976 naar een 5e plek in 7.37.34 in 1979. Ben Hagen was ook de aanstichter van het ultralopen door Egbert van ’t Oever, zie het in memoriam dat Krijn Kroezen Jr hier op UN publiceerde 6 oktober 2001: https://www.ultraned.org/../n_item/f752_2001_10.php
Bij de RUN 83 werd Ben Hagen 3e senior in 8.16.29 en Egbert van ’t Oever werd, in zijn tweede 100 km in Winschoten, 1e veteraan II in 8.36.40. In die jaren ging een heel groepje rond de organisatie van de Schipholloop naar Winschoten, want in diezelfde RUN-uitslag van 1983 staan ook Henk van Bakel (8.21.48) en Ad Ulijn (8.39.47).

Bij de eerste echte Ronde om de Haarlemmermeer op zondag 3 december 1978 zat Ben Hagen in de organisatie om de Public Relations te verzorgen. Naderhand stond hij niet meer formeel in het programmaboekje als lid van de organisatie maar was met zijn kapsalon wel één van de sponsoren – net als Modelslagerij Krijn Kroezen uit Hoofddorp. Ben liep in de 2e editie van 1979 – de eerste wedstrijd die met de naam Schipholloop was getooid – prominent mee in de kopgroep en werd uiteindelijk 6e, achter twee anderen van het dozijn proeflopers van 1977: Willem Kluyskens (2e), en Ad Ulijn (3e , de mooiste plek die Ad in ‘zijn eigen’ Schipholloop haalde over 15 deelnames).
Kort na de editie van 1994 verongelukte Ben Hagen op 49-jarige leeftijd. In “de doos van Ad” zit de overlijdens-advertentie van 6 december 1994, waarin Ben omschreven wordt als ‘een man met een optimistische en extravagante instelling. Hij leefde z’n leven op zijn eigen manier, daar hebben wij respect voor en waarderen hem voor altijd.” Van Krijn Kroezen Jr kreeg ik bij navraag de volgende informatie.

“Ben Hagen trainde geregeld met Ad en met mijn vader Krijn in de duinen, en kwam zo rond 1978-1980 veel bij ons over de vloer. Ben heeft mij vaak geknipt in zijn kapsalon. Hij was zeer trots op zijn finish als 3de Nederlander in Winschoten in 1979 achter Marcel Hallmans en Henk Bronswijk. Hij plaagde Ad Ulijn ook met die prestatie want voor Ad was zo’n plek in de RUN (en een tijd dik onder de 8 uur) niet haalbaar. Mijn broer Dirk-Jan (geboren in 1964) ging al jong mee naar de RUN en heeft in 1978 en 1979 meegefietst bij Ben over dat parcours vanuit Winschoten over toen nog een hele ronde van 100 km. En de start was toen om 05:00 uur ‘s morgens!

Voor mij is die 7:37 van Ben altijd een inspiratiebron geweest om later die 100 km zelf te lopen (en om te proberen het sneller te doen: met 7.26 is me dat in 1997 gelukt). In mijn ogen was Ben Hagen een zeer bewogen sportman (met een grote mond). Hij was een trainingsbeest waarbij alles moest wijken voor de sport. Mijn broer kwam hem wel eens tegen en dan bleek dat Ben solo de Meer ( ja die 61 km ) liep als training voor de RUN. Ben gooide trouwens makkelijk de zaak dicht voor een wedstrijd als het moest. Aan de andere kant: ik heb hem wel eens zien roken en Ben lustte ook wel een biertje nu en dan. Zelfs de dag voor de RUN dronk Ben er een paar. Goed voor de koolhydraten was zijn motief.
Hij was ook dol op publiciteit. Er bestaat een legendarische foto van Ben in de marathon van Amsterdam (1976 met bloedhitte). Daar gooit Ben vanwege de warmte een emmer water over zijn kop. Helaas heb ik die foto niet zelf maar wie weet heeft een lezer van UltraNed die bewuste foto nog ergens in zijn verzameling? Ik hou me aanbevolen voor een scan! (q.kroezen provider chello.nl)

In de tachtiger jaren ging de liefde van Ben van het ultralopen naar andere duursporten als de triathlon (hij deed mee aan de hele in Almere) maar vooral naar het marathonschaatsen. Zijn zoon Edward deed het heel goed bij de A-rijders en zelf reed Ben bij de veteranen. Ben had nog twee zonen, Romano en Börn, en ook die waren talenten op de schaats en skeeler. In het gezinsleven van de familie Hagen kwam de nodige verandering toen Ben scheidde van zijn vrouw Thea en hertrouwde met een 20 jaar jongere sportster. Die periode heeft Ben veel vrienden gekost.

Tijdens het lopen met zijn jongste zoon Börn op de donkere maandagavond 5 december 1994 is hij aangereden op de Hoofdweg-Westzijde in Buitenkaag. Dat is ironisch genoeg 1 km gelegen van het parcours van de Schipholloop. Een slecht verlichte straat waar geen fietspad is. Een beetje dom dus om daar op dat tijdstip te trainen. De schuldige was een 23-jarige automobilist die waarschijnlijk werd verblind door een tegenligger. De dader verklaarde de joggers niet gezien te hebben. Börn van 16 was ongedeerd maar Ben was op slag dood. Op zaterdagochtend 10 december is hij begraven in Lisse.

’s Middags na de begrafenis reed zoon Edward Hagen al weer mee in een schaatsmarathon. Hij reed erg hard en deed het hele veld zeer. Het peloton werd op 1 of meer rondes gezet. Ik geloof dat alleen een medevluchter – dat zal Richard van Kempen geweest zijn, dat weet ik niet meer zeker – kon volgen en hem geniepig wist te verslaan. Dat was een legendarische verslag in Studio Sport.
Die tragische december 1994 is bij veel vrienden en kennissen van de familie Hagen een maand die in de herinnering blijft schrijnen. Volgens mij hangt het overlijdensbericht nog steeds aan de muur bij mijn ouders.”