Een analyse van de tussentijden van 93-95-97-99 om toppers en belangstellenden op 21/10 enig idee te geven hoe de vroegere winnaars hun race opbouwden
Eind maart ’01 verstuurde de organisatie een Nieuwsbrief naar alle voorinschrijvers van De Zestig van Texel, met het trieste bericht dat de loop uitgesteld werd naar 21/10 maar dat op 16/4 als alternatief De Zes Uur van Texel zou worden gehouden. Achterin die Nieuwsbrief zat een overzicht van de ranglijsten op de 120, 60 en 4 x 15 km. Die volle pagina gaan we hier niet compleet herhalen maar de top-vijf prestaties op de 60 km mannen en vrouwen zien er als volgt uit:{fixed}
{b} Gerrit van Rotterdam 3.57.16 (1995) {eb}
Jan Vandendriessche (B) 3.57.35 (1999)
Aad Butter 3.58.32 (1995)
Aad Butter 4.01.14 (1993)
Aad Butter 4.01.41 (1991)
{b} Birgit Lennartz (D) 4.35.57 (1997) {eb}
Letteke Broekman 4.57.35 (1991)
Plonie Scheringa 5.06.13 (1997)
Karin Schaaf (D) 5.18.31 (1991)
Ria Buiten 5.23.06 (1997){efixed}
Zoals bekend zitten in de eerste helft van het 60 km lange parcours twee stukken strand van samen ongeveer 11 km, en is de tweede helft geheel verhard. Maar daar heeft men tot nu toe bijna altijd de wind tegen gehad. Het getij en de wind waren bij de 5 voorgaande edities namelijk als volgt:
1999 hoogwater + stevige ZW wind
1997 hoogwater + stevige ZW wind
1995 net afgaand water + stevige ZW wind (+ later koude buien)
1993 hoogwater (+ suppletiepijpen op het strand) + felle O wind
1991 laagwater maar harde ZW wind
Het strand was in 1993 het zwaarste maar toen ontbrak de ZW wind. Al met al is achteraf weinig verschil in de totale zwaarte van de 60 km tussen de verschillende edities te constateren en zijn bovenstaande eindtijden in mijn ogen redelijk te vergelijken. Bij de mannen 60 km zijn er nu drie tijden onder de 4 uur gelopen: Gerrit en Aad waren toen tijdens de tot het eind boeiende strijd van 1995 net voor de regenbuien binnen, en Jan VDD probeerde in 1999 gericht onder die tijd van Gerrit te duiken, wat helaas net mislukte “door 1 sanitaire stop teveel’. Bij de vrouwen 60 km zijn er twee tijden onder de 5 uur. Achter de supertijd van Birgit Lennartz uit 1997 (waarbij ze maar 6 mannen voor liet gaan) valt op hoe goed Letteke Broekman (toen 41 jaar) eigenlijk in die eerste editie van 1991 presteerde.
Tijdens die 1 april 1991 liep de route langs EcoMare – nu komt men 600 meter eerder op het strand via het Pachapaadje – en ging het parcours in de 4e etappe nog geheel langs de waddendijk. Pas daarna is, om de eentonigheid te doorbreken, de lus door Oosterend ingevoerd. Bij de 3e editie in 1995 kwamen de laatste wijzigingen: al bij Paal 21 van het strand in plaats van bij Paal 22, en door de Peperstraat en Kerkstraat (in plaats van door de Oranjestraat ) in Oosterend. Sindsdien is het parcours tot nu toe ongewijzigd gebleven.
In 1991 werd de ‘halfweg’-tijd bij de kruising met de Krimweg geregistreerd, maar vanaf 1993 is dat steeds op de Oorsprongweg gebeurd. Voor de edities in de jaren 93-95-97-99 zijn daarom goed vergelijkbare splits uit te rekenen, met de eerste tijd over 29.7 km en de tweede tijd over 30.3 km. Nogmaals, er is een groot verschil in ondergrond tussen de eerste helft (met strand en duin) en de tweede helft (geheel verhard), maar de wind stond in 3 van die 4 edities ongunstig tijdens die tweede helft. Dit waren de splits van de winnaars bij de mannen 60 km:{fixed}
1999 Jan Vandendriessche (B) 1.57 – 2.00 + 3 minuten
1997 Edward de Ruiter 1.57 – 2.10 + 13 min
1995 Gerrit van Rotterdam 1.57 – 2.00 + 3 min
1993 Aad Butter 1.57 – 2.04 + 7 min{efixed}
Opvallend is de gelijke doorkomsttijd van (ongeveer) 1 uur 57 minuten in al die edities. Het verval daarna was sterk afhankelijk van het alleen of met twee of drie lopen. Aad had in 1993 Texelaar Joost Brouwer al even over de helft van zich afgeschud en liep gecontroleerd naar de overwinning. In 1997 soleerde Edward vanaf begin af aan, en had al snel een riante voorsprong op de rest van het veld, dus forceerde hij zich niet in het laatste deel tegen de wind. Terwijl in 1995 Gerrit, Aad en Thomas Lang tot in Oudeschild bij elkaar zaten en stuivertje wisselden. In 1999 zat Jan Vandendriessche van meet af aan in de kopgroep, eerst met Thomas Lang en Erik van Zessen, maar die laatste viel na 15 km wat terug (maar werd uiteindelijk nog wel 5e – trouwens, al een tijd Erik van Zessen niet meer in uitslagen zien staan, althans van ultra’s, is hij met het lange werk door blessures of tijdgebrek gestopt?). Veron Lust was toen heel rustig gestart maar begon steeds beter te draaien en slaagde er in om in de tweede etappe het gat naar Jan VDD en Thomas Lang dicht te lopen. Thomas ging er als eerste af, en in Oosterend kon ook Veron de (vooraf al geplande) demarrages van Jan niet meer beantwoorden, zodat Jan het laatste stuk bewust alleen tegen de wind moest opboksen. Of het parcoursrecord van Gerrit straks op 21/10 kans loopt te sneuvelen, zou wel eens sterk kunnen afhangen of de koplopers al dan niet zo lang mogelijk samenwerken als de wind tegen staat.
Bij de winnaressen van de 60 km zijn de splits veel grilliger, waarbij ook hier de beste splits optraden in edities met eindstrijd:{fixed}
1999 Linda Valent 2.54 – 2.52 – 2 min !
1997 Birgit Lennartz (D) 2.08 – 2.28 + 20 min
1995 Bettina Reimers (D) 2.37 – 2.50 + 13 min
1993 Letteke Broekman 2.34 – 2.55 + 21 min{efixed}
In al het geweld van de 120 km en 60 km mannen, komt de soms spannende strijd bij de 60 km vrouwen er ronduit bekaaid af. In 1995 was Bettina Reimers al goed en wel gefinisht voordat speaker en omstanders doorhadden dat de 1e vrouw gearriveerd was. Bovendien lag Ria Buiten toen tot minder dan 5 km voor de streep op kop en kreeg ze te laat in de gaten dat Bettina over haar heen ging komen. En in 1999 zat de Groningse Erna Homan-Bennink, vergezeld door Lucas Untied en echtgenoot Peter, driekwart van de wedstrijd op kop, om in de laatste 15 km niet alleen door Linda Valent maar ook nog door Marga Lesterhuis en Lies Heijnen (toen Van Leeuwen) gepasseerd te worden. Dus gaan we nu een Texelse fietser (met mobiele telefoon) koppelen aan de eerste vrouw op de 60 km, zodat de organisatie op de hoogte komt van eventuele spannende ontwikkelingen in dat wedstrijdonderdeel.
De 120 km is natuurlijk elke editie een apart verhaal. Dit zijn de beste 5 prestaties tot nu toe van in de totaal 20 keer dat mannen die 120 km volbrachten:{fixed}
Dirk Westerduin 9.23.30 (1997)
Wim Epskamp 9.46.22 (1997)
Ron Teunisse 9.47.38 (1993)
Ron Teunisse 9.52.38 (1995)
Guus Smit 10.01.16 (1999){efixed}
En bij de vrouwen heeft alleen Anke Drescher tot nu toe die 120 volbracht, met tijden die op de 11e en 12e plek zouden staan in de mannen-ranglijst:{fixed}
Anke Drescher (D) 10.55.44 (1999)
Anke Drescher (D) 10.59.58 (1997){efixed}
De splits op de 120 km zijn boeiende materie. Ze ontbreken helaas voor de eerste editie van de 120 km in 1993. Dat was toen nog een ‘prestatieloop’ als proef, en er zijn geen tijden op het keerpunt bij het NIOZ genoteerd. Bovendien waren toen de eerste 10 km in het donker ‘geneutraliseerd’ en dat geeft de prestatie van Ron Teunisse, op het loodzware strand van 1993, extra glans. Voor de jaren 1999, 1997 en 1995 waren dit de splits van de eerste drie mannen, plus van Anke:{fixed}
1999
Guus Smit 4.40 – 5.21 + 41 minuten
Roel Keizer 5.02 – 5.24 + 22 min
Mik Borsten 5.08 – 6.37 + 89 min
en Anke Drescher (D) 5.24 – 5.31 + 7 min
1997
Dirk Westerduin 4.44 – 4.39 – 5 min !
Wim Epskamp 4.44 – 5.02 + 18 min
André van der Zwan 4.50 – 5.35 + 45 min
en Anke Drescher 5.16 – 5.44 + 28 min
1995
Ron Teunisse 4.47 – 5.05 + 18 min
Wim-Bart Knol 4.50 – 5.30 + 40 min
Valery Klement (D) 4.47 – 5.42 + 55 min{efixed}
De recordprestatie van Dirk Westerduin springt er uit: een negatieve split, ondanks de straffe ZW wind die de laatste 20 km tegen stond! Dirk had toen echt een superdag en zijn record zou nog weleens lang overeind kunnen blijven. De avond voor die onvergetelijke 31 maart 1997 had hij na de pasta party in de Potvis nog een lezing gegeven, over zijn trainingsmethodes onder supervisie van coach Peter Stein. Op zijn wetenschappelijke benadering, met een onderbouwd pleidooi voor een rustige start, werd toen door sommige aanwezige ‘lopers met het hart’ wat meewarig gereageerd, maar de volgende dag haalde hij meer dan zijn gelijk. Tot circa 90 km liep Dirk samen op met Wim Epskamp, maar ging er vandoor toen die laatste een sanitaire stop pleegde. Tot overmaat van ramp ging de jeugdige Texelse fietser bij Wim in de fout op de Achtertune in Oosterend en moest Wim een heel stuk op zijn schreden terugkeren om de juiste weg via Nieuweschild terug naar de waddendijk te pakken. Dus Wim’s split van + 18 minuten had nog een stuk beter kunnen zijn maar de ontketende Dirk had hij nooit meer achterhaald, beaamde hij volmondig na afloop.
Bij Dirk fietste de Canadees Paul Boudreau (toen op het NIOZ werkzaam) en die was die donderdag voorafgaande aan het paasweekeinde nog individueel door Martien aan de hand van foto’s geinstrueerd over die lastige route door Oosterend in de tweede ronde (NB In de eerste ronde tegen de klok ‘s morgens in het donker volgen de 120 km lopers de waddendijk en laten Oosterend links liggen). De aanvankelijke consternatie na afloop dat Dirk een stuk afgesneden had, kon definitief naar fabeltjesland toen bleek dat Paul gelukkig exact de goede route gegidst had ;-). Op het laatste stuk over de Hoge Berg tegen de straffe wind in had Paul alle moeite om Dirk bij te houden want die bleef maar versnellen …
Westerduin’s voorspelling vooraf was dat lopers die de eerste ronde in 13.5 a 14 km/uur afleggen, daar onherroepelijk de tol voor te betalen krijgen in de tweede ronde. Maar als je als loper je zo geweldig voelt (na alle trainingsarbeid in de aanloop-periode) is een voorzichtige start vaak psychisch heel lastig. In het programmablad 2001 staat een doorkomstschema van de 120 km dat bij nader inzien dan ook wat kras is: de eerste ronde van 59 km in 4.32 (13 km/uur) en de tweede ronde van 60 km in 5.00 (12 km/uur). Maar toen ik de splits hierboven deze week bij elkaar zocht, bleek me dat nog niemand in het verleden zo ‘stom’ snel is geweest om in 4.32 bij het NIOZ te keren.
Dirk volgt nu op afstand in Taipei met argusogen wat er komende zondag op Texel op dat ‘dubbele rondje’ gaat gebeuren en wenst iedereen veel sterkte en succes. Zijn aanwezigheid daar verklaart vast waarom Taiwan zo relatief hoog in de landenlijst van UltraNed bezoekers staat 😉 Na dit artikel wil ik woensdag of zo nog 1 ‘Texel-opwarmertje’ maken voor onze veelbezochte website, over de gesteldheid van het parcours en tegelijk over wie ik als mogelijke winnaars (m/v) tip. Maar in de ultramarathon sneuvelen de favorieten net zo vaak wel als niet, en zeker tijdens die tweejaarlijkse monstertochten op het eiland …
Texel, 15 oktober 2001
Martien Baars